Paardenhouderij Mr. ten Houtenlaan 2

3.1.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) en Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro)

Gebiedsgericht

De SVIR benoemt een aantal aspecten van nationaal ruimtelijk belang. Het betreft de bescherming van de waterveiligheid aan de kust en rond de grote rivieren, bescherming en behoud van de Waddenzee en enkele werelderfgoederen, de uitoefening van defensietaken, de ecologische hoofdstructuur, de elektriciteitsvoorziening, de toekomstige uitbreiding van het hoofd(spoor)wegennet en de veiligheid rond rijksvaarwegen. Voorts betreft het enkele specifieke gebieden zoals de mainportontwikkeling van Rotterdam en Schiphol.

In het Barro heeft het Rijk voor deze onderwerpen regels opgesteld waarmee het SVIR juridisch verankerd is richting lagere overheden. Via het Besluit ruimtelijke ordening en het Besluit omgevingsrecht zijn deze regels aanvullend verankerd.

In de structuurvisie worden, naast de onderwerpen van nationaal belang, accenten geplaatst op het gebied van bestuurlijke verantwoordelijkheden. Het beleid betekent een decentralisatie van rijkstaken en bevoegdheden. Het Rijk gaat zo min mogelijk op de stoel van provincies en gemeenten zitten en lagere overheden, burgers en bedrijven krijgen, zolang het nationaal belang niet in het geding is, de ruimte om oplossingen te creëren.

Ladder duurzame verstedelijking

Een meer algemeen onderwerp uit het SVIR is de duurzame verstedelijking. Via de 'ladder voor duurzame verstedelijking' wordt een zorgvuldige afweging en besluitvorming geborgd bij ruimtelijke vraagstukken in stedelijk gebied. Het gebruik van deze ladder is opgenomen in het Bro (artikel 3.1.6 onder 2).

De ladder richt zich op nieuwe stedelijke ontwikkelingen en bestaat uit drie 'stappen' die doorlopen moeten worden. Dit zijn:

• 1. de voorgenomen stedelijke ontwikkeling dient te voorzien in een actuele regionale behoefte;
• 2. indien uit stap 1 volgt dat de ontwikkeling voorziet in een actuele regionale behoefte moet beschreven worden in hoeverre in die behoefte binnen het bestaand stedelijk gebied van de betreffende regio kan worden voorzien door benutting van beschikbare gronden door herstructurering, transformatie of anderszins;
• 3. indien uit stap 2 blijkt dat de stedelijke ontwikkeling niet binnen het bestaand stedelijk gebied van de betreffende regio kan plaatsvinden, wordt beschreven in hoeverre wordt voorzien in die behoefte op locaties die, gebruikmakend van verschillende middelen van vervoer, passend ontsloten zijn of als zodanig worden ontwikkeld.

Het Bro beschrijft wat een stedelijke ontwikkeling is. Daar wordt het volgende onder verstaan: 'een ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen'. Onder bestaand stedelijk gebied is wordt het volgende verstaan: 'bestaand stedenbouwkundig samenstel van bebouwing ten behoeve van wonen, dienstverlening, bedrijvigheid, detailhandel of horeca, alsmede de daarbij behorende openbare of sociaal culturele voorzieningen, stedelijk groen en infrastructuur'.

Door het ministerie van Infrastructuur en Milieu is een handreiking gemaakt. Deze 'handreiking ladder voor duurzame verstedelijking' werkt verder uit hoe met de ladder omgegaan moet worden. Voor een verdere uitleg van de ladder duurzame verstedelijking wordt naar die handreiking verwezen.

3.1.2 AMvB Ruimte

De inwerkingtreding van de Wet ruimtelijke ordening (afgekort Wro) op 1 juli 2008 heeft gevolgen voor de doorwerking van het nationale ruimtelijk beleid. Totdat de Wro in werking was getreden werd het geldende rijksbeleid vastgelegd in Planologische Kernbeslissingen (PKB's). Sinds 1 juli 2008 zijn deze alleen nog bindend voor het Rijk en niet meer voor andere overheden. Het Rijk kiest ervoor om het deel van het ruimtelijk beleid dat bedoeld is bindend te zijn voor andere overheden, ook onder de Wro te borgen. De Wro geeft daarvoor het Rijk de beschikking over het instrument Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB).

De AMvB is het inhoudelijke beleidskader van de rijksoverheid waaraan bestemmingsplannen van gemeenten moeten voldoen. Dat betekent dat de AMvB regels geeft over bestemmingen en het gebruik van gronden zich primair richt tot de gemeente. Daarnaast kan de AMvB aan de gemeente opdragen om in de toelichting bij een bestemmingsplan bepaalde zaken uitdrukkelijk te motiveren. Deze algemene regels bewerkstelligen dat nationale ruimtelijke belangen doorwerken tot op lokaal niveau. Inhoudelijk kan het daarbij gaan om nationale belangen die samenhangen met het beschermen van ruimtelijke functies zoals natuur in de ecologische hoofdstructuur (EHS) of met het vrijwaren van functies, bijvoorbeeld kapitaalintensieve functies in gebieden waar rivierverruiming noodzakelijk is.

Planspecifiek

In het Rijksbeleid is opgenomen dat de gemeente Winterswijk een "Waardevol landschap" is. De nadere invulling van het beleid omtrent Waardevol landschap wordt overgelaten aan de Provincie. Verder is geen sprake van direct belang bij of rechtstreekse doorwerking op het plangebied. Het plan is niet in strijd met het geldende rijksbeleid.

Ladder duurzame verstedelijking

Dit plan voorziet niet in een stedelijke ontwikkeling volgens de definitie van het Bro. De ladder duurzame verstedelijking is dan ook niet van toepassing.

3.2.1 Provinciale structuurvisie

Het streekplan Gelderland 2005 is door Provinciale Staten van Gelderland op 29 juni 2005 vastgesteld en geeft de beleidskaders aan voor de ruimtelijke ontwikkeling in de komende tien jaar. Dit streekplan voorziet in een integrale herziening van het vigerende ruimtelijke beleid van de provincie Gelderland (streekplan Gelderland 1996 en de daaropvolgende partiële herzieningen). Het plan is er op gericht de verschillende functies in regionaal verband een zodanige plek te geven dat de ruimtelijke kwaliteiten worden versterkt en er zuinig en zorgvuldig met de ruimte wordt omgegaan. Om de afstemming met regionale ontwikkelingen te optimaliseren is dit streekplan mede gebaseerd op regionale structuurvisies die zijn aangeleverd door de Gelderse regio's. Het streekplan schept kaders voor diverse uitwerkingen. Met de inwerkingtreding van de Wro op 1 juli 2008 heeft het Streekplan Gelderland 2005 de status van Structuurvisie gekregen. Dat betekent dat de inhoud van het streekplan voor de provincie de basis blijft voor haar eigen optreden in de ruimtelijke ordening.

Uitsnede Beleidskaart ruimtelijke structuur

In de afbeelding is een uitsnede van de Beleidskaart ruimtelijke structuur van de provincie Gelderland weergegeven. De globale locatie van het plangebied is met een rode cirkel aangegeven. De kaart geeft aan dat ter plaatse sprake is van een "Waardevol landschap" en "Extensivering intensieve veehouderij".

De volgende kernkwaliteiten worden aan het Winterswijkse landschap toegekend:

Kleinschalig, organisch gegroeid halfopen landschap met afwisseling van bosjes, houtwallen, landbouwgrond, lanen, beken, boerderijen; oostelijke helft kleinschaliger dan westelijke helft. 

De kleinschaligheid is deels te herleiden tot de kleinschalige geologie en geomorfologie van het Oost-Nederlands Plateau, dat sterk afwijkt van het aanliggende dekzandlandschap: met heel karakteristieke structuren van kleine ingesneden beken op korte afstand van elkaar.

Grondgebonden landbouw op economische basis draagt bij aan een landschap dat door eigenaren, gebruikers, bewoners en toeristen als ‘levend’ wordt ervaren.

Meanderende beken in smalle dalen als doorgaande structuren, met natuurlijke begroeiing (elzen en essen) in halfopen landschap; overstromingsvlaktes in laagtes. 

De structuur van beken en beekjes die samenstromen in de Groenlosche Slinge ende Bovenslinge wordt bepaald door de ondergrond en menselijke activiteit. Langs de beken zijn veel kleine tot middelgrote (loof)bossen gelegen. Op hogere plaatsen langs de beken is het natuurlijke reliëf opgehoogd met esdekken.

Fraaie, open essen (opvallend groot op de plateaurand van Aalten tot Groenlo) en bijzondere broekgebieden. Binnen de begrenzing van de open escomplexen komen gebiedjes voor die geen oude open bouwlanden zijn, maar bijvoorbeeld overgangen naar beekdalen, kleine beekdalen, bosjes. Deze gebiedjes zijn toleranter voor toevoegingen als opgaande beplanting. Bijzondere broek- en veengebieden zijn het Korenburgerveen en omgeving en het Wooldsche Veen, die getuigen van kleinschalige turfwinning.

Historisch nederzettingspatroon, vervlochten in het landschap: oude boerderijplaatsen (zoals scholtenhoeven), vele gehuchten en grotere nederzettingen.

De enige grote nederzetting in het gebied zelf is Winterswijk, dat als een spin in een web van wegen zit. Aan de westrand van het gebied en het plateau liggen Groenlo, Lichtenvoorde en Aalten. De vele gehuchten liggen verspreid in het land, de meeste bestaan uit oude en jongere gebouwen, van oorsprong veelal hoeven, in een karakteristieke losse structuur gegroepeerd bij of rond essen en esjes en in veel gevallen aan een beek. Escomplexen liggen bij zulke gehuchten: onder meer Vragender, Barlo, Meddo, Huppel, Kotten, Miste en Corle.

3.2.2 Ruimtelijke verordening Gelderland

Met een ruimtelijke verordening stelt de provincie regels aan bestemmingsplannen van gemeenten. De provincie richt zich hierbij op onderwerpen die van provinciaal belang zijn, zoals verstedelijking, natuur, nationale landschappen, water en glastuinbouw. Provinciale Staten hebben de Ruimtelijke Verordening Gelderland vastgesteld in december 2010 en de deze geldt sinds maart 2011. De regels in de verordening kunnen betrekking hebben op het hele provinciale grondgebied, delen of gebiedsgerichte thema's. Gemeenten moeten binnen een bepaalde termijn hun bestemmingsplan op deze regels afstemmen.

3.2.3 Omgevingsvisie en -verordening Gelderland

Op 14 januari 2014 heeft Gedeputeerde Staten van de provincie Gelderland de ontwerp omgevingsvisie en de omgevingsverordening Gelderland vastgesteld. Naar verwachting zullen in de tweede helft van 2014 de visie en de verordening door Provinciale Staten vastgesteld worden. Deze verordening is nog niet bindend maar is voor de toekomst wel leidend met betrekking tot het te voeren beleid. De omgevingsvisie en verordening vervangen het Streekplan en de provinciale verordening Gelderland.

Met de verordening worden de onderwerpen uit de Omgevingsvisie waarvoor de provincie verantwoordelijk is juridisch geborgd. De verordening voorziet ten opzichte van de Omgevingsvisie niet in nieuw beleid en is daarmee dus beleidsneutraal. De inzet van de verordening als juridisch instrument om de doorwerking van het provinciaal beleid af te dwingen is beperkt tot die onderdelen van het beleid waarvoor de inzet van algemene regels noodzakelijk is om provinciale belangen veilig te stellen of om uitvoering te geven aan wettelijke verplichtingen. Verwacht wordt dat de omgevingsvisie in het derde kwartaal van 2014 door Provinciale Staten van Gelderland wordt vastgesteld.

Planspecifiek

Het provinciale beleid stelt geen regels die rechtstreeks doorwerken naar dit plan. Het plan is niet in strijd met provinciale regels en kent geen provinciaal belang.

3.3.1 Visie Buitengebied

De gemeente Winterswijk streeft naar behoud van het cultuurlandschap. Bestaande waarden worden daarbij beschermd, verloren waarden worden hersteld en nieuwe landschappelijke waarden worden gecreëerd. De praktische uitwerking hiervan wordt toegespitst op specifieke landschapstypen. Hiermee wordt de bestaande diversiteit en afwisselingen in het landschap gewaarborgd en verder verbeterd. Bij het nemen van maatregelen of het opstellen van beleid kiezen wij voor maatwerk, waar nodig op perceelsniveau. Dit vraagt om flexibel beleid en goede samenwerking tussen de overheden en de burgers. Per saldo wordt de kwaliteit van het buitengebied (of een specifiek gebiedstype daarbinnen) behouden of versterkt bij iedere ontwikkeling die plaats vindt. De manier waarop de bewoners van Winterswijk met het landschap om zijn gegaan is bepalend geweest voor de huidige ‘vorm’ van dit landschap. Dit heeft geleid tot een landschap dat historisch waardevol is, erkend wordt en gewaardeerd wordt.

De gemeente Winterswijk is de eerst aangewezen overheidsinstantie die het lokale landschappelijke belang behartigt. In haar vertaling van het nationale beleid spreekt de gemeente van een cultuurlandschap. Het behartigen van het landschappelijk belang gebeurt op twee manieren:

• beschermen van waardevolle elementen;
• ontwikkelen van nieuwe functies en/of nieuwe kwaliteitselementen.

Deze inspanning is gericht op behoud of versterking van het cultuurlandschap. Behouden alleen is echter niet genoeg. Het landschap is een dynamisch geheel dat ontstaat door de specifieke samenhang van de delen. Daarom worden nieuwe ontwikkelingen toegestaan.

Deze nieuwe ontwikkelingen (bijvoorbeeld zorgboerderijen, niet-agrarische werkfuncties, recreatie etc.) leveren een bijdrage aan het buitengebied (landschap, economie, leefbaarheid etc.).

Het cultuurlandschap is een dynamisch geheel. De gemeente wil gebruik maken van de veranderingen die optreden, ten gunste van het cultuurlandschap en de bewoners en gebruikers.

Het behoud van authenticiteit en kwaliteit van gebouwen en groen staat hoog in het vaandel van gemeentelijk beleid. Karakteristieke groene landschapselementen dienen in het gemeentelijk beleid te worden beschermd. De aandacht gaat daarbij primair uit naar dragers van het landschap, bijzonder kwetsbare elementen, moeilijk te vernieuwen elementen en zeldzame elementen. De veelheid van kleine elementen is daarbij karakteristiek voor Winterswijk.

Private initiatieven voor landschapsversterking worden van groot belang geacht. Behoud van karakteristieke openheid vraagt daarbij bijzondere aandacht. Het gaat om zowel kleinschalige openheid, bijvoorbeeld van essen, als meer grootschalig, zoals in het jonge ontginningslandschap.

Zoals hiervoor is beschreven, geldt behoud en ontwikkeling van het agrarische cultuurlandschap als een belangrijk beleidsuitgangspunt voor het gehele buitengebied van Winterswijk. Dit landschap heeft een belangrijke op zichzelf staande waarde. Dit wordt in het bestemmingsplan tot uitdrukking gebracht door het overgrote deel van het gebied, namelijk alle agrarische gronden zoals alle zogenaamde veldkavels (weilanden en akkers) en alle zogenaamde bouwvlakken (erven) waarop de bedrijfsbebouwing van agrarische bedrijven is gelegen, te bestemmen tot ‘agrarisch cultuurlandschap’. Met deze naamgeving wordt benadrukt dat naast het agrarisch gebruik, evenzeer de landschappelijke waarde van belang is die in belangrijke mate met dit gebruik samenhangt.

3.3.2 Omgevingsvergunningen in het agrarisch cultuurlandschap

Behoud en bescherming van de karakteristieke landschapswaarden is een belangrijke voorwaarde binnen het agrarisch cultuurlandschap. Binnen de bestemming ‘Agrarisch - Cultuurlandschap’ wordt deze bescherming vormgegeven via een omgevingsvergunningstelsel. Dit betekent dat ingrepen die kunnen leiden tot aantasting van de gebiedskwaliteiten vooraf moeten worden getoetst, zodat de overweging kan worden gemaakt of de ingreep kan worden uitgevoerd met behoud van de kwaliteiten. Dit kan betekenen dat aan ingrepen aanvullende eisen (bijvoorbeeld, in geval van EHS: compensatie) worden gesteld.

Bij het bepalen van de landschapswaarden is uitgegaan van de waarden zoals die reeds waren toegekend in de vigerende bestemmingsplannen buitengebied Oost en West. Op basis van het gemeentelijk landschapsbeleidsplan en recente ontwikkelingen op het gebied van natuur- en landschapsontwikkeling (Streekplan/structuurvisie Gelderland 2005, Gebiedsplan natuur en landschap, Reconstructieplan Achterhoek en Liemers, Natuurbeschermingswet) is deze systematiek verder aangevuld.

Het gaat om de volgende landschapswaarden:

• beplantingselementen/houtsingels:

In het coulissenlandschap van Winterswijk is de aanwezigheid van kleinschalige en aaneengesloten beplantingselementen essentieel. Voor een aantal beekdallandschappen is eveneens een versterking van de beplantingsstructuur wenselijk gebleken. In deze gebieden dienen de aanwezige houtsingels behouden te blijven. In uitzonderlijke situaties kan met verwijdering worden ingestemd waarbij elders herplant en compensatie van kwaliteitsverlies plaatsvindt;

• hoogteverschillen:

Lokaal komt er veel variatie in microreliëf voor bij oevers en oeverwallen langs beken, afgesneden beekarmen, ophogingen door esdekken, steilranden langs essen, houtwallen, veendijken, poelen en vennen maar ook ter plaatse van spoorwegtracés en door klei- en kalkwinning. Het microreliëf is deels natuurlijk ontstaan en deels het gevolg van het in cultuur brengen van de gronden. Deze bestaande hoogteverschillen dienen behouden te blijven;

• openheid:

Met name in de grote aaneengesloten escomplexen en open ontginningsgebieden is openheid een belangrijke landschapswaarde;

• onverharde wegen:

Alle huidige halfverharde en onverharde wegen worden beschermd tegen verharding. Het half- en onverharde karakter leidt ertoe dat doorgaand en gemotoriseerd verkeer slechts in beperkte mate gebruik maakt van deze paden en wegen. Dit schept goede condities voor andere gebruikers om de paden te gebruiken als recreatieve

verbindingen. Een onverhard pad leidt tot een beleving van rust en landelijkheid.

Vanwege deze waarden geldt de plicht een omgevingsvergunning ten behoeve van het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde en werkzaamheden (omgevingsvergunning voor aanlegactiviteiten) aan te vragen voor:

• het rooien, vellen van opgaande beplanting in het gehele plangebied;
• het vergraven, verdiepen, verhogen en egaliseren van gronden in gebieden die op de kaart landschapswaarden zijn aangemerkt als gebied met hoogteverschillen;
• het aanbrengen van hoog opgaande beplanting in gebieden die op de kaart landschapswaarden zijn aangemerkt als gebied met kenmerkende openheid;
• het verder verharden van onverharde of halfverharde paden en wegen in het gehele plangebied.

Binnen de bestemming ‘Groen’ kunnen houtwallen en -singels via het omgevingsvergunningstelsel voor (groot) onderhoud worden vernieuwd door de beplanting regelmatig af te zetten. Het rooien en geheel verwijderen van een houtwal of -singel is in de regel niet toegestaan. Alleen bij hoge uitzondering kan ermee worden ingestemd dat een houtwal of -singel wordt gerooid omdat het agrarische gebruik van de percelen onevenredig wordt gehinderd. Voorop staat echter dat de ecologische en landschappelijke kwaliteit niet verloren mag gaan. Daarom zal alleen met het rooien van een houtwal of -singel akkoord worden gegaan indien in de nabijheid (op één van de aangrenzende percelen) een vervangende houtwal of -singel wordt gerealiseerd. Bovendien geldt dat het rooien van een houtwal of -singel niet wordt toegestaan bij volgroeide wallen of singels, met een hoge ecologische of landschappelijke waarde.

Bij vervanging van een bestaande houtwal of -singel gaan ecologische waarden die samenhangen met de ouderdom van de wal of singel verloren. Hiervoor wordt een compensatie geëist door de nieuwe houtwal of -singel in oppervlak groter te maken dan de verwijderde houtwal of -singel. Hierbij zal maatwerk plaatsvinden waarbij rekening wordt gehouden met de waarde van de wal of singel die is gerooid en de landschappelijke situatie op de plek waar de nieuwe wal of singel wordt ingepland.

Voor het verwijderen van een houtsingel of -wal kan het bevoegd gezag een omgevingsvergunning verlenen, waarbij vervangende inplant en/of compensatie als voorwaarden kunnen worden gesteld. Na verlening van de vergunning dient als eerste de vervangende inplant plaats te vinden, alvorens tot het rooien van de bestaande wal of singel wordt overgegaan.

3.3.3 Landschapsontwikkelingsplan

Door verdergaande schaalvergroting, achterstallig onderhoud en verdwijning van traditioneel landgebruik verslechteren de bijzondere natuurlijke en recreatieve kwaliteiten. De gemeente heeft daarom de krachten gebundeld. Samen met diverse adviescommissies, provincie Gelderland, waterschap Rijn en IJssel maar vooral ook bewoners en gebruikers van het gebied is een Landschapsontwikkelingsplan opgesteld. In dit plan zijn de unieke landschapswaarden zo goed mogelijk in kaart gebracht en is aangegeven hoe dit het best bewaard en verder ontwikkeld kan worden. Uiteraard moet er ook geleefd en gewoond kunnen worden in het landschap en blijft er daarom ook volop ruimte voor nieuwe ontwikkelingen. Ook het LOP is net als de Visie Buitengebied vertaald in het bestemmingsplan buitengebied.

3.3.4 Achterhoekse erven veranderen

De raad van de gemeente Winterswijk heeft in zijn vergadering van 4 november 2009 de kadernota "Achterhoekse erven veranderen" vastgesteld als onderdeel van de welstandsnota conform artikel 12 juncto 12a van de Woningwet. De kadernota is het uitgangspunt voor beoordeling door welstand als een ruimtelijk project een functieveranderingsproject in het buitengebied is.

In 2008 is beleid vastgesteld voor de functieverandering van gebouwen in het buitengebied. Dit beleid is verwoord in de nota "Functies zoeken plaatsen zoeken functies in Winterswijk". Beeldkwaliteit speelt bij deze functieveranderingsprojecten een zeer belangrijke rol. In de kadernota "Achterhoekse erven veranderen" stelt de gemeente daarom richtlijnen vast om deze beeldkwaliteit te waarborgen. Het doel van het functieveranderingsbeleid is om niet alleen de vitaliteit maar ook de kwaliteit van het buitengebied te vergroten. Bij een functieveranderingsproject transformeert niet alleen de bebouwing, maar het hele erf. In de kadernota "Achterhoekse erven veranderen" worden daarom richtlijnen gegeven voor bijvoorbeeld de positionering van de gebouwen, de inrit en de beplanting.
De kadernota maakt voor functieveranderingsprojecten onderdeel uit van het welstandsbeleid. Voor nieuwbouw op bestaande agrarische bouwpercelen en voor nieuwe landgoederen is deze nota geen toetsingskader.

3.3.5 Functies zoeken plaatsen zoeken functies

In de beleidsnota "Functies zoeken plaatsen zoeken functies" staat het hergebruikbeleid voor de Regio Achterhoek beschreven. Deze nota is opgesteld door de acht gemeenten binnen de Regio Achterhoek. De nota beschrijft de hergebruikmogelijkheden voor verschillende typen gebouwen op verschillende locaties. Gedeputeerde Staten van Gelderland heeft deze nota vastgesteld op 19 december 2006 als een nadere uitwerking op het Streekplan Gelderland 2005. Hiermee kan de nota "Functies zoeken plaatsen zoeken functies" worden gezien als het provinciale toetsingskader voor functieverandering van gebouwen in het buitengebied. Het hergebruikbeleid beschrijft de mogelijkheden, de voorwaarden, normen en de te volgen procedure voor functieverandering. Bijgebouwen mogen in dit beleid in bepaalde gevallen worden hergebruikt. Dan wordt wel een vereveningsbijdrage gevraagd.

Tekstueel is de notitie "Functies zoeken plaatsen zoeken functies in Winterswijk" vrijwel gelijk aan de regionale nota, maar de gemeente Winterswijk wil op bepaalde vlakken stringenter zijn dan de regionale nota. De reden hiervoor is dat er behoefte is aan verdere structuur, ongelijkheid tegen moet worden gegaan en ongewenste ontwikkelingen het hoofd moeten worden geboden. Om ongelijkheid tegen te gaan wordt met de nadere uitwerking richting gegeven en kan ieder verzoek getoetst worden aan dezelfde beleidsuitgangspunten, specifiek geldend voor de Winterswijkse situatie, zodat er een duidelijke en eensluidende motivering is om wel of geen medewerking te verlenen aan een verzoek om hergebruik.

Uitgangspunt van het beleid is dat iedere (ruimtelijke) verandering een bijdrage levert aan de verbetering van de kwaliteit van het buitengebied. Voor het functieveranderingsbeleid geldt de sector recreatie & toerisme, als speerpunt.

3.3.6 Paardenhouderijen in het buitengebied van de gemeente Winterswijk

De paardenhouderij biedt kansen voor het buitengebied van de gemeente Winterswijk. Het geeft de lokale economie een impuls. De breedte van de sector, zowel de bedrijfsmatige als de hobbymatige tak, biedt mogelijkheden voor de toekomst. Aan de andere kant bestaat het risico dat ongecontroleerde groei leidt tot verrommeling van het landschap. Het is wenselijk bepaalde initiatieven op het gebied van paardenhouderij de ruimte te bieden om zich in het buitengebied verder te ontplooien. Dit onder bepaalde voorwaarden, rekening houdend met de kwaliteiten van het bijzondere buitengebied van Winterswijk. Bij de ontwikkeling van een bestaande of nieuwe (gebruiksgerichte) paardenhouderij dient rekening te worden gehouden met de volgende aspecten:

• paardenbakken dienen zo min mogelijk zichtbaar te zijn vanaf de openbare weg. Hoogopgaande beplanting om een paardenbak te verhullen is niet toegestaan. (lagere) Heggen of hagen zijn wel toegestaan;
• rijhallen zijn toegestaan wanneer hiervoor duidelijk is dat deze vanuit een bedrijfseconomisch oogpunt nodig zijn. Wanneer is aangetoond dat een rijhal nodig is voor de bedrijfsvoering dan mag deze ten hoogste 1.500 m2 zijn;
• horeca is enkel toegestaan bij een gebruiksgerichte paardenhouderij mits hiervoor niet meer dan 250 m2 wordt gebruikt

Voor het overige dient rekening te worden met andere beleidsstukken waaronder de kadernota 'Achterhoekse erven veranderen'.

3.3.7 Geldend bestemmingsplan

Het geldende bestemmingsplan voor het perceel Mr. A. Th. ten Houtenlaan 2, is het bestemmingsplan "Integrale herziening buitengebied Winterswijk", vastgesteld door de gemeenteraad op 27 januari 2011. Het perceel heeft de bestemming 'Wonen'. Volgens de regels van het plan mag ter plaatse gewoond worden in de bestaande woning. Ten behoeve van het wonen mag ondergeschikt een bedrijf of beroep aan huis uitgeoefend worden. Daarnaast is onder voorwaarden bed & breakfast toegestaan. In afwijking van het bestemmingsplan is het mogelijk een manege als nevenactiviteit te exploiteren.

Daarnaast heeft het perceel de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologische verwachting 1', en geldt de gebiedsaanduiding 'Waardevol Landschap'. Vanuit de "Reconstructiewet concentratiegebieden" is het gebied getypeerd als 'extensiveringsgebied'. het noordelijk deel van het perceel ligt in de geluidszone van de spoorverbinding Arnhem - Winterswijk. Binnen deze zone mogen geen nieuwe geluidsgevoelige gebouwen worden gebouwd.

Planspecifiek

Dit plan houdt rekening met de diverse beleidsstukken die van toepassing zijn op een ruimtelijke ontwikkeling in het buitengebied. Samengevat kan gesteld worden dat alle beleidsdocumenten (Visie buitengebied, LOP, Erven veranderen, functieveranderingsbeleid, paardenhouderijen in het buitengebied) het waardevolle landschap van Winterswijk als uitgangspunt nemen. Landschappelijke inpassing van (nieuwe) ruimtelijke ontwikkelingen staat voorop.

Landschappelijke inpassing

De bestaande gebouwen passen goed in het landschap en zijn daarin voldoende ingepast. De paardenbak is slechts vanaf een klein deel van de Mr. Ten Houtenlaan duidelijk zichtbaar. Vanaf de Wooldseweg valt de rijbak weinig op. De hekken rondom de rijbak hebben een natuurlijke kleurstelling. Verlichting staat in de vorm van 2 lichtmasten aan de zuidoostzijde van de rijbak en de graslanden rondom de bak worden beweid door paarden.

De paardenbak en de gebouwen liggen in deelgebied 11 (het Grote Veld) van het LOP. In dergelijke heideontginningsgebieden passen geen kleinschalig aangelegde beplantingen om opvallende zaken als paardenbakken te camoufleren. De kleurstelling van de hekken en het lint volstaat daarom.

4.1.1 Bodem

In de verantwoording van een bestemmingsplan dient aangetoond te worden dat de kwaliteit van de bodem en het grondwater in het plangebied in overeenstemming zijn met het beoogde gebruik. Dit is geregeld in de Wet Bodembescherming. De bodemkwaliteit kan namelijk van invloed zijn op de beoogde functie van het plangebied. Indien sprake is van een functiewijziging moet een bodemonderzoek worden uitgevoerd op de planlocatie. Middels dit onderzoek kan in beeld worden gebracht of de bodemkwaliteit en de beoogde functie van het plangebied bij elkaar passen.

Om in beeld te brengen of ter plaatse bodemverontreiniging wordt verwacht is archiefonderzoek gedaan:

• voor zover bekend is op het perceel niet eerder bodemonderzoek uitgevoerd;
• er is geen ondergrondse tank bekend.

Planspecifiek

De bodemkwaliteit op het perceel is niet eerder met bodemonderzoek vastgesteld. Op grond van het uitgevoerde archiefonderzoek wordt verondersteld dat op het betreffende perceeldeel geen sprake is van een (ernstige) bodemverontreiniging. Het uitvoeren van bodemonderzoek om de feitelijke bodemkwaliteit vast te leggen is niet noodzakelijk en er zijn geen (sanerings)maatregelen nodig om de bodemkwaliteit te verbeteren. De bodemkwaliteit is geschikt voor de (toekomstige) functie.

4.1.2 Lucht

Om een goede luchtkwaliteit in Europa te garanderen heeft de Europese unie een viertal kaderrichtlijnen opgesteld. De hiervan afgeleide Nederlandse wetgeving is vastgelegd in hoofdstuk 5, titel 2 van de Wet milieubeheer. Deze wetgeving staat ook bekend als de Wet luchtkwaliteit.

In de Wet luchtkwaliteit staan ondermeer de grenswaarden voor de verschillende luchtverontreinigende stoffen. Onderdeel van de Wet luchtkwaliteit zijn de volgende Besluiten en Regelingen:

• Besluit en de Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen);
• Besluit gevoelige bestemmingen (Luchtkwaliteitseisen);
• Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007.

Besluit en de Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)

Het Besluit niet in betekenende mate bijdragen (nibm) staat bouwprojecten toe wanneer de bijdrage aan de luchtkwaliteit van het desbetreffende project niet in betekenende mate is. Het begrip “niet in betekenende mate” is gedefinieerd als 3% van de grenswaarden uit de Wet milieubeheer. Het gaat hierbij uitsluitend om stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10). Toetsing aan andere luchtverontreinigende stoffen uit de Wet luchtkwaliteit vindt niet plaats.

In de Regeling Nibm is een lijst met categorieën van gevallen (inrichtingen, kantoor- en woningbouwlocaties) opgenomen die niet in betekenende mate bijdragen aan de luchtverontreiniging. Enkele voorbeelden zijn:

• woningen: 1.500 met een enkele ontsluitingsweg;
• woningen: 3.000 met twee ontsluitingswegen;
• kantoren: 100.000 m2 bruto vloeroppervlak met een enkele ontsluitingsweg.

Als een ruimtelijke ontwikkeling niet genoemd staat in de Regeling Nibm kan deze nog steeds, niet in betekenende mate bijdragen. De bijdrage aan NO2 en PM10 moet dan minder zijn dan 3% van de grenswaarden. Met grenswaarden voor beide stoffen van 40 µg/m3 komt dit neer op een bijdrage van 1,2 µg/m3.

Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen)

Dit besluit is opgesteld om mensen die extra gevoelig zijn voor een matige luchtkwaliteit aanvullend te beschermen. Deze “gevoelige bestemmingen” zijn scholen, kinderdagverblijven en verzorgings-, verpleeg- en bejaardentehuizen. Woningen en ziekenhuizen zijn geen gevoelige bestemmingen.

Planspecifiek

Invloed van de partiële herziening op in de omgeving gelegen veehouderijen

Deze partiële herziening verandert een woonbestemming in een sport bestemming. De woning op het perceel is voor andere veehouderijen na de wijziging van de bestemming nog steeds een geurgevoelige bestemming, maar wordt na wijziging van het plan bestempeld als bedrijfswoning.

Bij de omgevingsvergunning van andere veehouderijen wordt de geurhinder betrokken op geurgevoelige objecten. Voor woningen bij veehouderijen die zijn gelegen in het buitengebied, moet de afstand tussen de veehouderij (dichtstbijzijnde emissiepunt) en de woning (buitenzijde) minimaal 50 m. bedragen. Deze wijziging van de bestemming kan voor andere veehouderijen gunstig zijn.

Invloed van de partiële herziening op andere bedrijven dan veehouderijen

Omliggende bedrijven worden door deze functiewijziging niet belemmerd in hun bedrijfsvoering.

Invloed van de bestemmingsplanwijziging op andere woningen

De Wet geurhinder en veehouderij hanteert bij het houden van paarden een minimale afstand van 50 meter tot woningen in het buitengebied. Ook het Activiteitenbesluit hanteert 50 meter als voorwaarde. Omdat de afstand tot de dichtstbijzijnde woning meer dan 50 meter bedraagt wordt aan de voorwaarde voldaan.

Invloed van de partiële herziening op natuurgebieden

Er wordt voor paardenhouderijen geen afstand gehanteerd tot zeer kwetsbare gebieden.

4.1.3 Geluid

Binnen ruimtelijke procedures is het van belang om mogelijke hinder of overlast voor mensen voor het aspect geluid te beoordelen. Voor een aantal bestemmingen (zoals wonen) in combinatie met een aantal typen geluidsbronnen is de Wet geluidhinder het wettelijk kader dat van belang is bij het opstellen van ruimtelijke plannen.

Deze partiële herziening betreft het mogelijk maken van een niet geluidsgevoelig object waardoor de Wet geluidhinder niet van toepassing is.

Het vastgestelde geluidbeleid is van toepassing. De Mr. A. Th. Ten Houtenlaan 2 ligt nabij het stiltebeleidsgebied conform dit beleid. Het betreft echter een extensief bedrijf met paarden. Er wordt verwacht dat de gevraagde formele wijziging binnen het kader van het geluidbeleid kan worden toegestaan. Om te onderzoeken in hoeverre de nieuwe functie een geluidsproducerende activiteit is, is op 8 juli 2013 een akoestisch onderzoek uitgevoerd.

Planspecifiek

In opdracht van Klein Wolterink Vastgoed is onderzocht welke geluidsbelasting ontstaat op de omgeving van de manege aan de Mr. Ten Houtenlaan 2 te Winterswijk t.g.v. het lesgeven. Het lesgeven komt vrijwel dagelijks voor en duurt in de avond tot hooguit 21:00 uur.

Het onderzoek is gedaan op basis van bronmetingen. Het langtijdgemiddelde beoordelingsniveau LAr,LT t.g.v. het lesgeven in de rijbak bedraagt in het immissiepunt 1 bij de woning hooguit 26 dB(A) overdag en 27 dB(A) in de avond. Daarmee kan ruimschoots aan de eisen worden voldaan. Wanneer zonder versterking les wordt gegeven liggen deze waarden ca 10 dB(A) lager.

De maximale geluidniveaus LAmax ten gevolge van het versterkt lesgeven bedraagt bij de woning hooguit 39 dB(A) overdag en 40 dB(A) in de avond. Ook daarmee kan ruimschoots aan de eisen worden voldaan. Bij de manege is geen sprake van (eigen) dominante geluidsbronnen met een onnodig hoge geluidsemissie. Geluidsbeperkende voorzieningen zijn niet noodzakelijk om aan de eisen te voldoen. Voor een verder uitleg en toetsing met betrekking tot dit aspect wordt verwezen naar Bijlage 1 van de toelichting.

Het aspect Geluid vormt geen belemmering om de voorgestane ontwikkeling planologisch toe te staan.

4.1.4 Geur

Een geurgevoelig object is kortweg een woning die volgens het bestemmingsplan mag worden gebruik voor wonen.

Bij de omgevingsvergunning wordt de geurhinder betrokken op geurgevoelige objecten. Voor woningen bij veehouderijen (ook woningen die na 19 maart 2000 heeft opgehouden deel uit te maken van een andere veehouderij) die zijn gelegen in het buitengebied, moet de afstand tussen een emissiepunt en de dichtsbijgelegen woning (buitenzijde) minimaal 50 m. bedragen.

Het Activiteitenbesluit stelt dat de afstand tussen een veehouderij waar dieren worden gehouden van een diercategorie waarvoor niet bij ministeriële regeling een geuremissiefactor is vastgesteld en een geurgevoelig object bedraagt ten minste 50 meter indien het geurgevoelig object buiten de bebouwde kom is gelegen.

Planspecifiek

Het perceel ligt op voldoende afstand van omliggende woningen. De ontwikkeling werkt niet belemmerend voor deze bedrijven. Ook het woon- en leefklimaat op deze locatie is niet in het geding. Voor de planologische procedure levert dit derhalve geen problemen op. Geurhinder is geen aandachtspunt.

4.1.5 Milieuzonering

Het is gebruikelijk om voor ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving van bedrijvigheid gebruik te maken van de afstanden uit de publicatie Bedrijven en milieuzonering (VNG-uitgeverij, 2009). Andersom is deze publicatie te gebruiken voor het verantwoord inpassen van bedrijvigheid in een woon- of werkomgeving. De publicatie geeft informatie over de milieukenmerken van vrijwel alle voorkomende bedrijfstypen. Het biedt daarmee een hulpmiddel om ruimtelijke ordening en milieu op elkaar af te stemmen.

Het is niet de bedoeling om de in deze publicatie genoemde richtafstanden zonder meer toe te passen. De afstanden zijn namelijk afhankelijk van de omgevings- en bedrijfskenmerken. Dit leidt tot een gemotiveerd toepassen van de afstanden. De uit de publicatie voortvloeiende afstanden staan hieronder per bedrijf vermeld. Uitgangspunt is dat de in de bedrijvenlijst genoemde afstanden gelden tussen enerzijds de perceelgrens van het bedrijf en anderzijds de gevel van de woning. De richtafstanden gelden ten opzichte van rustige woongebieden. Dit kan zowel een rustige woonwijk als een rustig buitengebied zijn.

Het kan zo zijn dat specifieke wet- en regelgeving andere afstanden voorschrijft. Deze gaan dan voor de afstanden uit de VNG-publicatie. Te denken valt aan de Wet geurhinder en veehouderij, het Activiteitenbesluit of het Besluit externe veiligheid inrichtingen.

De publicatie Bedrijven en milieuzonering gaat bij maneges uit van een aan te houden richtafstand van 50 meter tot woningen.

OMSCHRIJVING	AFSTANDEN IN METERS
	GEUR	STOF	GELUID	GEVAAR	VERKEER	GROOTSTE AFSTAND
Paardenfokkerijen	50	30	30	0	1	50
Maneges	50	30	30	0	2	50
kuilvoer	50	10	-	0		50

Er zijn binnen 50 meter van de geprojecteerde activiteit geen woningen aanwezig.

Planspecifiek

Wanneer meer dan 5 paarden worden gehouden valt een inrichting onder de werking van het Activiteitenbesluit.

Artikel 3.112 van het Activiteitenbesluit stelt dat binnen een inrichting waar landbouwhuisdieren worden gehouden in een dierenverblijf dat is gelegen binnen een zeer kwetsbaar gebied of in een zone van 250 meter rondom een zodanig gebied, het uitbreiden van het aantal landbouwhuisdieren van een of meer diercategorieën niet toegestaan is. De uitzondering hierop geldt echter voor de uitbreiding van dieraantallen voor schapen en/of paarden.

Artikel 3.117 stelt dat voor het uitbreiden van een dierenverblijf met dieren zonder geuremissiefactor (waar ook paarden onder vallen) enkel mogelijk is wanneer de afstand tot geurgevoelige objecten meer bedraagt dan 50 meter.

Het plan voldoet, gezien boventaande, aan het aspect Milieuzonering. Het Activiteitenbesluit blijft voor het overige van toepassing.

4.1.6 Externe veiligheid

Het op 27 oktober 2004 in werking getreden Besluit externe veiligheid inrichtingen (verder aangeduid met Bevi) regelt hoe een gemeente of provincie moet omgaan met risico's voor mensen buiten een bedrijf als gevolg van de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen in een bedrijf. Daartoe legt het besluit het plaatsgebonden risico vast en geeft het besluit een verantwoordingsplicht voor het groepsrisico.

Planspecifiek

De onderstaande uitsnede uit de landelijke Risicokaart Externe veiligheid geeft aan dat er geen aandachtspunten in de directe omgeving aanwezig zijn.

Uitsnede gemeentelijke risicokaart

In bovenstaande figuur is een uitsnede van de gemeentelijke risicokaart. Op deze kaart staat het plangebied aangegeven met een rode cirkel. Het spoor bevindt zich in de directe omgeving van het plangebied. De roze contour is de contour van de provinciale weg N318. De paarse contour is de contour van een van de hogedruk aardgas transportleidingen. De twee blauwe contouren zijn van de bedrijven Kingspan en Wikkerink Winterswijk b.v. De kleinste afstand tussen het plangebied en de dichtstbijzijnde risicobron bedraagt ongeveer 650 meter. Dit is de afstand tot het bedrijf Kingspan. De locatie valt buiten de plaatsgebonden risicocontouren van 10-6 per jaar van deze risicobronnen. De locatie valt bovendien buiten het invloedsgebied van het groepsrisico. Ook vanuit het Activiteitenbesluit en het Vuurwerkbesluit krijgt deze locatie niet te maken met veiligheidsafstanden.

Bij deze ontwikkeling is geen sprake van vervoersbewegingen die vallen onder het vervoer van gevaarlijke stoffen. Op wegen in de omgeving is het aantal transporten met gevaarlijke stoffen bovendien zodanig gering, dat de plaatsgebonden risicocontouren van 10-6 per jaar binnen de rijbaan liggen en het groepsrisico verwaarloosbaar klein is. De spoorlijn Winterswijk Zutphen ligt in de directe omgeving van het plangebied. Over deze transportroute worden geen gevaarlijke stoffen vervoerd. Volgens het basisnet spoor wordt de route Doetinchem – Winterswijk en de route Winterswijk – Zutphen niet aangewezen als routes waarbij rekening moet worden gehouden met het transport van gevaarlijke stoffen.

In de omgeving zijn geen ondergrondse buisleidingen voor het vervoer van aardgas onder hoge druk of vloeibare brandstoffen aanwezig.

Met betrekking tot het aspect externe veiligheid kan gesteld worden dat de ontwikkeling ruimtelijke goed inpasbaar is.