Parallelweg-Narcisstraat

3.1.1.1 Algemeen

Nederland staat voor grote uitdagingen die van invloed zijn op onze fysieke leefomgeving. Complexe opgaven zoals verstedelijking, verduurzaming en klimaatadaptatie zijn nauw met elkaar verweven. Dat vraagt een nieuwe, integrale manier van werken waarmee keuzes voor onze leefomgeving sneller en beter gemaakt kunnen worden. De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) zorgt voor een gezamenlijke aanpak die leidt tot een duurzaam perspectief voor onze leefomgeving. Dit is nodig om onze doelen te halen en is een zaak van overheid en samenleving.

3.1.1.2 Vier prioriteiten

Aan de hand van een toekomstperspectief op 2050 brengt de NOVI de langetermijnvisie in beeld. Op nationale belangen wil het Rijk sturen en richting geven. Dit komt samen in vier prioriteiten.

• 1. Ruimte voor klimaatadaptatie en energietransitie

Nederland moet zich aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering. In 2050 is Nederland klimaatbestendig en waterrobuust. Dit vraagt om maatregelen in de leefomgeving, waarmee tegelijkertijd de leefomgevingskwaliteit verbeterd kan worden en kansen voor natuur geboden kunnen worden. In 2050 heeft Nederland daarnaast een duurzame energievoorziening. Dit vraagt echter om ruimte. Door deze ruimte zoveel mogelijk te clusteren, wordt versnippering van het landschap voorkomen en wordt de ruimte zo efficiënt mogelijk benut. Het Rijk zet zich in door het maken van ruimtelijke reserveringen voor het hoofdenergiesysteem op nationale schaal.

• 2. Duurzaam economisch groeipotentieel
  Nederland werkt toe naar een duurzame, circulaire, kennisintensieve en internationaal concurrerende economie in 2050. Daarmee kan ons land zijn positie handhaven in de top vijf van meest concurrerende landen ter wereld. Er wordt ingezet op een innovatief en sterk vestigingsklimaat met een goede quality of life. Belangrijk is wel dat onze economie toekomstbestendig wordt, oftewel concurrerend, duurzaam en circulair.
• 3. Sterke en gezonde steden en regio's
  Er zijn vooral in steden en stedelijke regio's nieuwe locaties nodig voor wonen en werken. Het liefst binnen de bestaande stadsgrenzen, zodat de open ruimten tussen stedelijke regio's behouden blijven. Dit vraagt optimale afstemming op en investeringen in mobiliteit. Dit betekent dat voorafgaand aan de keuze van nieuwe verstedelijkingslocaties helder moet zijn welke randvoorwaarden de leefomgevingskwaliteit en -veiligheid daar stelt en welke extra maatregelen nodig zijn wanneer er voor deze locaties wordt gekozen. Zo blijft de gezondheid in steden en regio's geborgd.
• 4. Toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied
  Er ontstaat een nieuw perspectief voor de Nederlandse landbouwsector als koploper in de duurzame kringlooplandbouw. Een goed verdienpotentieel voor de bedrijven wordt gecombineerd met een minimaal effect op de omgevingskwaliteit van lucht, bodem en water. In alle gevallen zet het Rijk in op ontwikkeling van de karakteristieke eigenschappen van het Nederlandse landschap. Dit vertegenwoordigt een belangrijke cultuurhistorische waarde. Verrommeling en versnippering, bijvoorbeeld door wildgroei van distributiecentra, is ongewenst en wordt tegengegaan.

3.1.1.3 Toetsing aan de NOVI

In voorliggend geval betreft een project waarbij geen nationale belangen in het geding zijn en er is geen sprake van enige belemmering met betrekking tot de prioriteiten zoals verwoord in de NOVI. Bij het uitwerken van het plan zijn de kenmerken en identiteit van het gebied centraal gesteld. Geconcludeerd wordt dat de NOVI geen belemmering vormt voor de in dit bestemmingsplan opgenomen ontwikkeling.

3.1.2.1 Algemeen

In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR), de voorloper van de NOVI, is de ladder voor duurzame verstedelijking geïntroduceerd. Deze ladder is per 1 oktober 2012 als motiveringseis in het Besluit ruimtelijke ordening (artikel 3.1.6, lid 2) opgenomen. Doel van de ladder voor duurzame verstedelijking is een goede ruimtelijke ordening door een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden. Hierbij geldt een motiveringsvereiste voor het bevoegd gezag als nieuwe stedelijke ontwikkelingen planologisch mogelijk worden gemaakt.

Teneinde een ontwikkeling adequaat te kunnen toetsen aan de ladder is het noodzakelijk inzicht te geven in de begrippen 'bestaand stedelijk gebied' en 'stedelijke ontwikkeling'.

In het Bro zijn in artikel 1.1.1 definities opgenomen voor:

• bestaand stedelijk gebied: 'bestaand stedenbouwkundig samenstel van bebouwing ten behoeve van wonen, dienstverlening, bedrijvigheid, detailhandel of horeca, alsmede de daarbij behorende openbare of sociaal culturele voorzieningen, stedelijk groen en infrastructuur'.
• stedelijke ontwikkeling: ´ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen.'

3.1.2.2 Toetsing aan de Ladder voor duurzame verstedelijking

Met de voorliggende ontwikkeling is sprake van de toevoeging van 74 woningen. Daarmee is er in beginsel sprake van een nieuwe stedelijke ontwikkeling, waardoor toetsing aan de ladder noodzakelijk is. In de paragrafen 3.3 en 3.4 wordt het voornemen getoetst aan het regionale en gemeentelijke woonbeleid. Hieruit blijkt dat er een sterke behoefte is aan onderhavige woningbouwontwikkeling om zo te kunnen voorzien in gevarieerde huisvesting voor verschillende doelgroepen. De stedelijke ontwikkeling vindt ten slotte plaats binnen bestaand stedelijk gebied, wat een geschikte locatie is voor nieuwe stedelijke ontwikkelingen. Geconcludeerd wordt dat het plan voldoet aan de Ladder voor duurzame verstedelijking.

3.2.1.1 Algemeen

De Omgevingsvisie Gaaf Gelderland, vastgesteld op 19 december 2019 gaat over ‘Gaaf Gelderland’. ‘Gaaf’ is een woord met twee betekenissen. ‘Gaaf’ betekent ‘mooi’ en gaat over wat historisch en landschappelijk gezien heel en mooi en ongeschonden is. Het beschermen waard! Maar ‘Gaaf’ verwijst ook naar dat wat ‘cool’ en nieuw en vernieuwend is; aantrekkelijk voor nieuwe generaties. Het ontwikkelen waard! Beide kanten zijn van toepassing op Gelderland en onlosmakelijk verbonden met de Gelderlanders. Beide aspecten zijn dan ook opgenomen in de Gelderse Omgevingsvisie. In de Omgevingsvisie 'Gaaf Gelderland' is benoemd wat voor de provincie van waarde is en wat moet worden beschermd. Daarnaast geeft de provincie richting aan wat ze willen en ook moeten veranderen en ontwikkelen.

In de visie staan de volgende begrippen centraal: gezond, veilig, schoon en welvarend Gelderland. Met gezond en veilig worden een gezonde leefomgeving, schone en frisse lucht, een schoon milieu, een niet vervuilde bodem, voldoende schoon en veilig (drink)water, bescherming van onze flora en fauna gestimuleerd. Daarmee bereidt de provincie zich voor op klimaatverandering, zoals hitte, droogte, bosbranden en overstromingen. Om deze doelen te bereiken moet met name aandacht worden besteed aan verkeersveiligheid en veilige bedrijvigheid.

Met schoon en welvarend worden een dynamisch, duurzaam en aantrekkelijk woon-, werk- en ondernemersklimaat, goed bereikbaar en met een goed functionerende arbeidsmarkt en dito kennis- en onderwijsinstellingen gestimuleerd. Daarmee bereidt de provincie zich voor op het tegengaan van schadelijke uitstoot, afval en uitputting van grondstoffen. Om deze doelen te bereiken moet met name aandacht worden besteed aan het investeren in nieuwe, alternatieve vormen van energie.

3.2.1.2 Woon- en leefomgeving: Dynamisch, divers, duurzaam

Om Gelderland voor mensen en bedrijven aantrekkelijk te houden, is de kwaliteit van de leefomgeving van groot belang. Bovendien draagt een goede kwaliteit van de leefomgeving bij aan gezondheid. Goed bereikbare voorzieningen, aansprekende evenementen, unieke cultuurhistorie, inspirerende culturele voorzieningen, een mooie natuur; het is allemaal van belang. Ook goed wonen hoort daarbij. Gelderland heeft op woongebied een bijzondere positie met uiteenlopende woonkwaliteiten, zowel stedelijke als landelijke. De Gelderse streken hebben ieder hun eigen aard, waar mensen zich thuis en verbonden met elkaar voelen. In groeiende Gelderse steden komen veel activiteiten samen. Tegelijkertijd investeert de provincie in een vitaal platteland, juist als daar krimp plaatsvindt. Om het landschap open, groen en het voorzieningenniveau op peil te houden en leegstand te voorkomen, is bouwen binnen bestaand verstedelijkt gebied ons vertrekpunt. Gelderland geeft de voorkeur aan het benutten van bestaande gebouwen. Gelderland gaat voor concentraties van bebouwing. Pas als er geen andere goede mogelijkheden zijn, breiden we uit aan de randen van onze steden of dorpen.

De provincie streeft naar een duurzaam en divers woon- en leefklimaat, dat steeds weet te anticiperen op ontwikkelingen.

De ambities zijn als volgt geformuleerd:

• Gelderland heeft een aanbod aan woningtypen en woonmilieus passend bij de diversiteit aan woningvraag; voor ieder een passende, duurzame woning. We benutten de bestaande bebouwde omgeving optimaal met voldoende ruimte voor klimaatadaptieve maatregelen.
• Alle nieuwbouw wordt aardgasloos aangelegd en zoveel mogelijk circulair gebouwd. In 2035 zijn alle (bestaande) wijken van het aardgas.
• Woningen in Gelderland zijn in 2050 klimaatneutraal.

Om vorenstaande ambities te realiseren gaat de provincie in overleg met de Gelderse regio's, om zodoende regionale afspraken te maken.

3.2.1.3 Toetsing van het initiatief aan de Omgevingsvisie Gelderland

Voorliggend initiatief voorziet in de realisatie van een woongebied met 74 gasloze woningen binnen bestaand stedelijk gebied. De woningen betreffen grondgebonden rijwoningen en appartementen die bijdragen aan het vergroten van de diversiteit op de woningmarkt en in kwantitatieve zin het woningaanbod binnen de gemeente Winterswijk. Geconcludeerd wordt dat voorliggend initiatief bijdraagt aan de ambities van de provincie Gelderland.

3.2.2.1 Algemeen

De provincie beschikt over een palet van instrumenten waarmee zij haar ambities realiseert. De Omgevingsverordening is er een van. De verordening voorziet ten opzichte van de Omgevingsvisie niet in nieuw beleid en is daarmee dus beleidsneutraal. De inzet van de verordening als juridisch instrument om de doorwerking van het provinciaal beleid af te dwingen is beperkt tot die onderdelen van het beleid waarvoor de inzet van algemene regels noodzakelijk is om provinciale belangen veilig te stellen of om uitvoering te geven aan wettelijke verplichtingen.

De Omgevingsverordening richt zich net zo breed als de Omgevingsvisie op de fysieke leefomgeving in de Provincie Gelderland. Dit betekent dat vrijwel alle regels die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving opgenomen zijn in de Omgevingsverordening. Het gaat hierbij om regels op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu, water, verkeer en bodem. De verwachting is dat de Omgevingsverordening op termijn alle regels zal gaan bevatten die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving. In dit kader wordt opgemerkt dat besloten is de huidige Waterverordeningen die gelden per waterschap en de Gelderse Vaarwegverordening 2009 op dit moment nog niet op te nemen in de Omgevingsverordening nu dit in verband met de afstemming met de diverse waterschappen en provincies meer tijd zal vergen. Opname van de waterschapsverordeningen en de Vaarwegverordening in de huidige verordening zal echter wel onderwerp zijn van een verder ontwikkeltraject.

De Omgevingsverordening heeft de status van:

• Ruimtelijke verordening in de zin van artikel 4.1 Wet ruimtelijke ordening
• Milieuverordening in de zin van artikel 1.2 Wet Milieubeheer
• Waterverordening in de zin van de Waterwet
• Verkeersverordening in de zin van artikel 57 van de Wegenwet en artikel 2 A van de Wegenverkeerswet

3.2.2.2 Wonen

Het Gelderse woonbeleid gaat uit van regionale woningmarkten. Geen van de partijen op de regionale woningmarkt is in staat alleen de huidige opgaven afdoende aan te pakken. Daarom promoot de provincie het werken met Regionale Woonagenda's. Een Regionale Woonagenda is veel meer dan een document. Het is vooral een regionaal proces, waarvoor een netwerk wordt opgericht van relevante partijen, zoals gemeenten, woningcorporaties, (andere) marktpartijen en zorginstellingen. De partijen bundelen capaciteit, kennis en middelen om gezamenlijk de opgaven op de regionale woningmarkt aan te pakken. De provincie is een van de deelnemers. Woonprogrammering leent zich bij uitstek voor een aanpak in het kader van de Regionale Woonagenda.

Voor de provincie is woonprogrammering een aangelegenheid van provinciaal belang. Het gaat om afstemming met buurprovincies, voorkomen van concurrentie om inwoners en bijbehorende onbedoelde migratiestromen tussen regio's en gemeenten, keuze van de beste locaties voor woningbouw, verkleinen van de kans op leegstand, voorzien in de aangetoonde kwantitatieve en kwalitatieve woningbehoefte voor de Gelderse bevolking en bevorderen van regionale samenwerking. Daarom kiest de provincie voor een regierol en stelt zij de kwantitatieve opgave voor wonen per regio vast. In de omgevingsverordening is dit vastgelegd onder artikel 2.2.

Artikel 2.2 (instructieregel bestemmingsplan doorwerking regionale woonagenda)

• 1. Een bestemmingsplan maakt nieuwe woningen alleen mogelijk als die ontwikkeling past binnen een door Gedeputeerde Staten vastgestelde regionale woonagenda.
• 2. Als een ontwikkeling niet past binnen de vigerende regionale woonagenda, kan een bestemmingsplan vooruitlopend op de eerstvolgende actualisatie van de regionale woonagenda nieuwe woningen toch mogelijk maken onder de volgende voorwaarden:
  • a. er wordt voldaan aan de eisen van de Ladder voor duurzame verstedelijking;
  • b. de ontwikkeling past binnen het meest recente provinciale beleid;
  • c. er heeft aantoonbaar regionale afstemming plaatsgevonden over deze ontwikkeling, en
  • d. Gedeputeerde Staten stemmen in met deze ontwikkeling.

3.2.2.3 Toetsing aan de Provinciale omgevingsverordening

Op 28 september heeft de gemeenteraad van Winterswijk ingestemd met een voor deze locatie maximaal haalbaar woningbouwprogramma dat afwijkt van de afspraken die gemaakt zijn in de Woondeal Achterhoek en Regionale Woonagenda Achterhoek 2023-2030.

In de regionale woonagenda/woondeal heeft de gemeente Winterswijk zich gecommitteerd aan de opgave om 60% betaalbare (huur+betaalbare koop) woningen toe te voegen aan de gemeentelijke woningvoorraad. In het voorliggende plan wordt 46.65% op het totaal aantal woningen in dit plan betaalbaar gerealiseerd. De gemeente Winterswijk is zich ervan bewust dat in andere plannen meer dan 60% sociaal en betaalbaar moet realiseren om te kunnen voldoen aan de afspraken in de woondeal/regionale woonagenda. In paragraaf 3.3 wordt verder uiteengezet hoe dit plan zich verhoudt tot het regionale woonbeleid.

3.3.1.1 Algemeen

In de periode februari-maart 2023 hebben de Achterhoekse gemeenten en de provincie Gelderland een nieuwe Regionale Woonagenda 2023-2030 vastgesteld. De centrale boodschap van de regionale woonagenda is 'Goed wonen in een vitale regio'. Dit betekent dat bewust wordt gekozen voor extra acties om voldoende en passende woningen voor iedereen te kunnen bieden. Daarnaast wordt de woonopgave nauw en integraal verbonden aan de economische- en gebiedsopgaven in de regio. De komende jaren staan de volgende drie ambities centraal:

• Een passende woning voor iedereen;
• Goed wonen voor een gezonde en duurzame Achterhoekse Economie;
• Wonen als basis voor de leefbaarheid.

3.3.1.2 Aanpak langs vier programmalijnen

Om bovenstaande ambities te verwezenlijken, vindt samenwerking plaats tussen overheden, woningcorporaties, maatschappelijke organisaties, de markt en de inwoners. Deze samenwerking wordt gestructureerd langs vier regionale programmalijnen. Elke programmalijn bevat de regionale beleidsdoelen en de aanpak die de regio voor ogen heeft.

• 1. vergroten woningvoorraad en versnelling productie;
• 2. investeren in kwaliteit bestaande woningvoorraad;
• 3. de Achterhoek, een plek voor iedereen;
• 4. wonen als integrale gebiedsopgave.

3.3.1.3 Planspecifiek en relatie tot de Woondeal Achterhoek

Het voorliggende concept woningbouwplan is het maximaal haalbare woningbouwprogramma in relatie tot de eisen van de Woondeal Achterhoek en Regionale Woonagenda Achterhoek 2023-2030.

Het coalitieakkoord 2022-2026 vraagt bij nieuwbouwprojecten voor voldoende betaalbare koopwoningen en 30% sociale huurwoningen. In februari 2023 is de Regionale Woonagenda Achterhoek 2023-2030 vastgesteld en in maart 2023 de Woondeal Achterhoek ondertekend. Met het vaststellen van deze documenten heeft de gemeente Winterswijk zich gecommitteerd aan de opgave om 60% betaalbare woningen te realiseren in de gemeente Winterswijk.

Betaalbare koopwoningen zijn woningen tot de grens van € 355.000 (prijspeil 2023). Betaalbare huurwoningen zijn de sociale huurwoningen en midden-huurwoningen tot aan de € 1.000 per maand (prijspeil 2023).

Het voorliggende concept woningbouwprogramma bevat in totaal 74 woningen, waarvan circa 48% betaalbaar is (12 rijwoningen, 12 sociale huur rijwoningen, 12 appartementen). Dit houdt in dat formeel niet volledig wordt voldaan aan de gemaakte afspraken van de Woondeal Achterhoek, de Regionale Woonagenda Achterhoek 2023-2030 en het coalitieakkoord. Volgens de afspraken moet ieder plan tenminste 60% betaalbare woningen bevatten, waarvan 30% sociale huur volgens het coalitie akkoord.

In het kader van deze woningbouwontwikkeling zijn gesprekken met Woningcorporatie De Woonplaats gevoerd. Hieruit bleek dat de behoeft aan sociale huur rijwoningen niet meer dan 12 is. Dit houdt in dat het plan circa 16% sociale huur bevat. Conform de cijfers voor de Woondeal Achterhoek bouwt De Woonplaats tot 2030 275 nieuwbouwwoningen. De aantallen van de Parallelweg-Narcisstraat zijn al onderdeel van het destijds uitgebrachte bod.

Het plan draagt bij aan de regionaal gestelde ambities voor de woningvoorraad en past binnen de regionaal bepaalde programmalijnen. Ten eerste wordt voorzien in de toevoeging van 74 woningen, waarmee de woningvoorraad wordt vergroot. Ten tweede wordt voorzien in passende huisvesting naar behoefte voor onder meer sociale huurwoningen. Ten slotte is er sprake van vergroening en een kwaliteitsverbetering van de openbare ruimte van het plangebied, waarmee er op integrale wijze meerdere verbeteringen worden voorzien.

Geconcludeerd wordt dat het voornemen in overeenstemming is met de regionale woonagenda Achterhoek 2023-2025.

3.4.1.1 Algemeen

De ambitie van de gemeente Winterswijk is dat iedereen in Winterswijk een passende en duurzame woning kan vinden die aansluit bij zijn of haar woonwensen, nu en in de toekomst. Om dit te realiseren heeft de gemeente verschillende ambities rondom het wonen in Winterswijk. Deze ambities zijn:

• Inspelen op verschillende woonwensen;
• Energieneutraal 2030;
• Verbeteren van bestaande woningen;
• Kwalitatief goede woonomgeving;
• Het aantal inwoners laten groeien;
• Voldoende huisvesting voor nieuwe beroepsbevolking;
• Aantrekkelijk woon-, werk- en leefklimaat op langere termijn.

3.4.1.2 Woningbehoefte

Naast het Achterhoeks Woonwensen en leefbaarheidsonderzoek van 2017 heeft Companen onderzoek gedaan naar de mismatch op de Winterswijkse woningmarkt, door het combineren van de verhuisvoorkeuren en de verhuiskeuze in de praktijk. Naast een kwantitatief tekort van ongeveer 100 woningen per jaar is er vooral sprake in een mismatch in de samenstelling van het aanbod naar woningsegment. Zo is de lokale vraag naar eengezinswoningen in de koopsector groter dan het verwachte aanbod. Er is een overschot van vooral ongelijkvloerse huurappartementen. Daarnaast is per doelgroep de woonwensen beschreven, zoals jongeren en ouderen. Bij jongeren speelt dat landelijke huurtoeslagregels maken dat er een duidelijk onderscheid is tussen jongeren tot 23 jaar en vanaf 23 jaar. Bij ouderen is er interesse voor woonvormen waarbij ouderen elkaar ondersteunen.

Woonwensen

• Huishoudens in Winterswijk hebben een grote voorkeur voor koop boven huur. Niet alleen ten opzichte van de rest van Nederland, maar ook ten opzichte van vergelijkbare gebieden in oostelijk ('Saksisch') Nederland. Vanaf 50 jaar neemt de wens naar huurwoningen toe;
• Niet veel huishoudens zien het als ideaal om een woning te kopen die flink moet worden opgeknapt;
• Wanneer een verhuiswens niet wordt ingelost blijkt dit vaak te worden veroorzaakt door het ontbreken van passend of kwalitatief aanbod. Huishoudens willen hun zoekgebied wel aanpassen, maar doen niet snel concessies in de wensen voor de woning;
• In Winterswijk is het prijsniveau van woningen vrij laag, waardoor een groot deel van het woningaanbod bereikbaar is.

Verschillen tussen wens en praktijk

• Ondanks de duidelijke koopvoorkeur zijn er in de praktijk veel verhuisbewegingen naar de huur. Dit is grotendeels te verklaren doordat mensen korter in de huurwoningen wonen;
• Verschillen tussen woonwens en praktijk worden deels verklaard door het aanbod dat beschikbaar is. Daarnaast verhuizen mensen in de praktijk ook vaak vanwege onvoorziene gebeurtenissen zoals scheiding en overlijden.

3.4.1.3 Mismatch

Door het combineren van de verhuisvoorkeuren van starters en huishoudens en de verhuiskeuze in de praktijk heeft Companen geschat wat de jaarlijkse lokale marktvraag is naar uiteenlopende woningmarktsegmenten. Daarnaast is met de inschattingen over verhuisgedrag en bij ouderen ook de 'sterftekans' een inschatting gemaakt van het aantal beschikbare woningen. De lokale marktvraag en het beschikbare aanbod zijn verwerkt in onderstaand overzicht.

Het aantal beschikbare woningen bedraagt op jaarbasis een kleine 900 woningen. De lokale vraag is jaarlijks ongeveer 740 woningen. De lokale woonvraag is wat kleiner dan het aanbod, maar daar komt de vestigingsvraag nog bovenop. Het aandeel verhuisden in Winterswijk bestaat voor 29% van huishoudens van buiten de gemeente (huur + koop). Als de komende jaren 29% van de 900 woningen worden ingevuld door huishoudens buiten de gemeente (29% van 900 woningen = 261 woningen) is de theoretische totale vraag 740 + 261 = 1001 woningen. Kwantitatief is er dan een jaarlijks theoretisch tekort van 100 woningen.

Er is echter een grote mismatch in de samenstelling van het aanbod naar woningmarktsegment. De lokale vraag naar eengezinswoningen in de koopsector (zo'n 415) is veel groter dan het verwachte aanbod op dit moment (zo'n 240). Er is een overschot aan ongelijkvloerse huurappartementen en aan eengezinswoningen in de huursector. De overschotten in de huursector zijn in de praktijk niet zo'n probleem; vanuit de regionale markt is namelijk voldoende vraag. Bij gebrek aan beschikbare koopwoningen maken ook lokale huishoudens vaak een keuze om (eerst nog) een huurwoning te betrekken. Toch is hier een reëel risico voor het ongewenst wegtrekken van huishoudens. Ongeveer één op de zeven huishoudens die een woning zoeken zegt Winterswijk te verlaten als er niet (tijdig) een woning van hun voorkeur beschikbaar is.

In de kwaliteit van de beschikbare koopwoningen schuilt ook een reëel risico voor mismatches op de woningmarkt. Naar verwachting zijn van de vrijkomende woningen ongeveer 100 van de 900 woningen afkomstig van oudere bewoners. Bij de eengezinswoningen in de koopsector is het aandeel dat werd bewoond door ouderen omgerekend zelfs 24%. De kans is reëel dat deze woningen moeten worden gemoderniseerd. Een beperkt deel van de vragers naar eengezinswoningen is maar geïnteresseerd in een woning die ingrijpend moet worden opgeknapt. Dit zorgt voor lagere verkoopprijzen en lange verkooptijden. In de huidige marktomstandigheden is er doorgaans na verloop van maanden altijd wel een koper te vinden. Voor de langere termijn (richting 2030) neemt het risico dat deze vrijkomende woningen niet meer voldoen aan de kwaliteitseisen toe. In de verbetering van de bestaande woningvoorraad zoals via de wijkaanpak is dit een belangrijk onderwerp om met bewoners hierover in gesprek te gaan.

De lokale vraag naar moderne koop eengezinswoningen met voldoende kwaliteit is dus flink groter dan het aanbod. Voor de woningbouwplannen in Winterswijk is er marktruimte om koop eengezinswoningen te realiseren. Het alleen realiseren van nieuwe woningen voor ouderen waardoor meer bestaande woningen vrij komen (doorstroming) is onvoldoende om de lokale woonwens in te vullen. De gemeente beoordeeld woningbouwplannen die inspelen op deze mismatch daarom positief als het gaat om de onderbouwing van de behoefte.

3.4.1.4 Planspecifiek

Uit het onderzoek van Companen ‘Woningmarktopgaven in de wijken Winterswijk’ blijkt dat woondifferentiatie een belangrijke speerpunt is. Met oog op toekomstige veranderingen in de demografie en ambities op gebied van duurzaamheid dienen nieuwbouwontwikkelingen voor verschillende doelgroepen gerealiseerd te worden. Voorliggend woonprogramma voorziet daarom in de verschillende woonbehoeften op de huidige woningmarkt. Door het realiseren van een diversiteit in aanbod speelt het plan in op de vraag en zorgt dit plan voor een doorstroming op de bestaande woningmarkt.

Hierdoor worden de mogelijkheden vergroot om in de eigen buurt een wooncarrière te kunnen maken. Tevens ontstaat door het nieuwe plan de kans voor Winterswijk om te groeien, waardoor een jaarlijks tekort van 100 woningen deels kan worden opgevangen.

Er is behoefte aan gelijkvloerse woningen (appartementen met lift en levensloopbestendige woningen) voor ouderen en aan grondgebonden koopwoningen voor startersgroepen en doorstromers.

De levensloopbestendige woningen in dit plan krijgen een volledig woonprogramma (wonen – slapen – baden) op begane grondniveau. Het toevoegen van onder andere levensloopbestendige woningen en gelijkvloerse appartementen heeft een positieve bijdrage op de doorstroming van woningmarkt in Winterswijk.

De andere woningen kunnen met een traplift in de toekomst eenvoudig levensloopgeschikt gemaakt worden.

Het woonprogramma voegt woningen toe in de categorieën waar volgens het AWLO 2018 in de periode 2023-2028 een tekort ontstaat in de woningvraag. Zo zijn de stadswoningen een nieuw type woningen voor Winterswijk, maar in andere gemeenten een geliefd type woning voor mensen die dicht bij voorzieningen willen wonen in een ruime woning. Mogelijk dat dit ook mensen van buiten aanspreekt, wat een impuls kan zijn voor Winterswijk.

Geconcludeerd wordt het voornemen naadloos aansluit de woonvisie van de gemeente Winterswijk.

3.4.2.1 Algemeen

Het Volkshuisvestelijk afwegingskader woningbouw Winterswijk 2023-2026 is een herijking van het Volkshuisvestelijk Afwegingskader Woningbouw Winterswijk 2019-2025. Aanleiding om het afwegingskader van 2019 aan te passen, is dat de gemeente Winterswijk wil inspelen op de actuele woningbehoefte en wil aansluiten bij de afspraken en uitgangspunten van de Regionale Woonagenda Achterhoek 2023-2030 en de afspraken uit de Woondeal Achterhoek 2022-2030.

3.4.2.2 Afwegingskader woningbouw

Woningbouwplannen met meer dan 2 woningen dienen te worden getoetst aan onderstaande tabel. Bij het behalen van ten minste drie criteria met sterk wordt de kwaliteit van het voornemen als goed bestempeld.

Het plan in kwestie voorziet in de ontwikkeling van 74 woningen, waarvan 56 rijwoningen 6 tweekappers en 12 appartementen. Beoordeling vindt hieronder puntsgewijs plaats. Hierbij wordt wel de kanttekening geplaatst dat het principemedewerking aan dit plan deels is gebaseerd op de het afwegingskader voordat het herijkt werd.

• 1. Invulling geven aan kwalitatieve woning behoefte.

Een initiatief dient invulling te geven aan de verwachte kwalitatieve woningbehoefte in de gemeente Winterswijk. Hiervoor dient het AWLO als uitgangspunt. Hierin is voor de komende tien jaar aangegeven hoe groot de verwachte vraag per marktsegment zal zijn.

Er is een mismatch tussen de verwachte vraag en het verwachte aanbod In Winterswijk tot en met 2030. Dit betreft de volgende woningtypen/segmenten:

• Appartementen en levensloopbestendige woningen sociale huur. Vanwege de toename eenpersoonshuishoudens en veranderende kwaliteitsvraag (kleiner en betaalbaar wonen). Dit betreft zowel jongeren als ouderen.
• Koop grondgebonden eengezinswoningen tot € 355.000,- en bij voorkeur met een lagere prijs. Dit is een directe vraag van jonge alleenstaanden, stellen en jonge gezinnen.
• Appartementen of levensloopbestendige woningen geschikt voor ouderen. De woning dient voldoende kwaliteit te hebben en de locatie is bij voorkeur nabij voorzieningen zoals een supermarkt.

Naast de uitkomsten van het AWLO zijn er ook andere mogelijkheden waarop de kwalitatieve woningbehoefte kan worden onderbouwd, zoals sociale huur. In overleg met bijvoorbeeld woningcorporaties en de huurdersverenigingen.

Afbeelding 4.2 Vraag en aanbod Winterswijk (Bron: AWLO 2018)

Toetsing:
Uit bovenstaande afbeelding 4.2 blijkt dat er een tekort van grondgebonden huur- en koopwoningen/appartementen en een klein tekort van grondgebonden sociale huurwoningen. Voor het bepalen van het aantal sociale grondgebonden huurwoningen is overleg gevoerd met de woningcorporatie. Dit plan geeft daarmee invulling aan de kwalitatieve behoefte (sterk).

• 2. Levensloop bestendig bouwen voor meerdere doelgroepen.

Het gaat hierbij om woningen die levensloopbestendig worden gebouwd of in de toekomst eenvoudig levensloopgeschikt gemaakt kunnen worden. Een woning kan als levensloopgeschikt gezien worden als:

• De indeling van de woning het mogelijk maakt dat alle belangrijke functies op dezelfde bouwlaag gerealiseerd worden (of kunnen worden) of goed bereikbaar zijn door bijvoorbeeld een traplift. De functies zijn: een slaapkamer, woonkamer, keuken, badkamer en toilet.
• De toegang van de woning kan worden betreden zonder traplopen.

Toetsing:
Voorgenomen ontwikkeling voorziet in 7 seniorenwoningen en 12 gelijkvloerse appartementen met lift. De andere woningen kunnen een traplift krijgen (gemiddeld).

• 3. Klimaatadaptatie, biodiversiteit en biobased bouwen

Klimaatadaptatie
De gemeente moet zich voorbereiden op de risico’s van het veranderende klimaat. We krijgen steeds vaker te maken met hitte, wateroverlast en droogte. Ook bij nieuwe woningbouwplannen is dit van groot belang.

Biodiversiteit
Bij biodiversiteit gaat het om de verscheidenheid aan planten en dieren. Deze zijn belangrijk voor het in stand houden van ecosystemen en daarmee een gezonde leefomgeving. Door te zorgen voor bijvoorbeeld meer groen, bloeiende planten voor insecten en schuilmogelijkheden voor vogels en zoogdieren versterken we de biodiversiteit. Exacte algemene normen en criteria zijn vooraf niet te benoemen. Afhankelijk van de locatie en omvang van het woningbouwplan wordt dit nader bepaald en beoordeeld. In dit plan worden (inmetselbare) nestkastjes voor vogels (bijvoorbeeld mussen en zwaluwen) en vleermuizen geïntegreerd in het ontwerp.

Biobased bouwen
De gemeente Winterswijk wil innovatie stimuleren om bij te dragen aan klimaatdoelen. Conceptueel en biobased bouwen zien we als een belangrijke innovatie, net zoals circulair inkopen van bouwmaterialen. Een plan scoort “Gemiddeld” als wordt voldaan aan de criteria bij het thema klimaatadaptatie. Een plan scoort “Sterk” als ook wordt ingezet op biodiversiteit en biobased bouwen.

Toetsing:
De woningen worden gasloos uitgevoerd en zijn voorzien van isolatie conform de laatste eisen. Gesteld wordt dat voorgenomen ontwikkeling bijdraagt aan een duurzame bebouwde omgeving. Het aanleggen van tuinen vervangt de bestaande verharde oppervlakten, wat onder andere goed is ten aanzien van de infiltratie van hemelwater. Verder wordt rekening gehouden met het veranderende klimaat. Voor de klimaatadaptieve aspecten van het plan wordt verwezen naar 4.6.2. Op deze plaats wordt geconcludeerd dat het plan gemiddeld scoort.

• 4. Herbestemming en onttrekken leegstaand vastgoed

Plannen die een invulling geven aan leegstaand vastgoed, niet zijnde woningen, worden bij dit criterium positief beoordeeld. Meest wenselijk hierin is dat leegstaand historisch / cultureel erfgoed van een woonfunctie wordt voorzien en daardoor behouden kan blijven. Er zijn leegstaande panden waarbij behoud van het vastgoed geen nadrukkelijke wens of zelfs onwenselijk is, maar waarbij wel een behoefte bestaat voor een nieuwe invulling van de locatie. Bijvoorbeeld door het creëren van woonruimte. Op het moment dat hierbij de huidige leegstaande bebouwing wordt gesloopt en hiervoor in de plaats woonruimte wordt gerealiseerd, beoordeelt de gemeente dit met een positieve score. Het onttrekken van incourant maatschappelijk of zakelijk vastgoed wordt hier ook toe gerekend.

Toetsing:
De bedrijfspanden van het houtbedrijf zijn van slechte kwaliteit en hebben veel achterstallig onderhouden. De gebouwen hebben geen duurzaam toekomstperspectief. De panden betreffen geen karakteristieke gebouwen en het realiseren van woningen binnen de bestaande bebouwing wordt niet wenselijk geacht. De sloop van het bedrijfspand en de nieuwbouw van woningen past binnen het beleid omtrent het tegengaan van verouderd vastgoed. (Sterk)

• 5. Ontwikkeling binnen bestaand stedelijk gebied

Plannen die binnen bestaand bebouwd gebied worden gerealiseerd, krijgen de voorkeur boven plannen die tot een uitbreiding aan de randen van de bestaande bebouwing leiden. In de kern Winterswijk ligt de nadruk op het ontwikkelen binnen de bebouwde kom. In het kerkdorp Meddo, de buurtschappen en het overige buitengebied, zijn woningbouwontwikkelingen alleen mogelijk op bestaande erven en / of binnen de reeds aanwezige bebouwde omgeving dan wel de direct daarop aansluitende lintbebouwing. Daarbij geldt dat het eveneens belangrijk is dat er binnen onze kernen voldoende openbaar groen behouden blijft. Het uitgangspunt bij nieuwbouw is dat de kwaliteit van bestaande groenstructuren, zowel in de hoofdkern Winterswijk als daarbuiten, niet worden aangetast.

Toetsing:
Voorgenomen initiatief beoogd nieuwbouw binnen de bebouwde kom van de kern Winterswijk. De bestaande groenstructuren worden hierbij niet aangetast. Gesteld wordt dat voorgenomen ontwikkeling in lijn is met de voorkeurswensen van de gemeente Winterswijk. (Sterk)

3.4.2.3 Toetsing afwegingskader woningbouw

Voorliggend initiatief wordt viermaal met 'Sterk' beoordeeld op basis van het afwegingskader. Geconcludeerd wordt dat de ontwikkeling een positief volkshuisvestelijk advies ontvangt.

4.1.2.1 Wegverkeerslawaai

Wegverkeerslawaai
In artikel 74 van de Wgh is aangegeven dat wegen aan weerszijden een wettelijke geluidszone hebben waarvan de grootte is opgenomen in onderstaande tabel.

Aantal rijstroken		Stedelijk gebied	Buitenstedelijk gebied
1 of 2 rijstroken		200 m	250 m
3 of 4 rijstroken		350 m	400 m
5 of meer rijstroken		350 m	600 m

De hiervoor genoemde zones gelden niet voor:

• wegen die zijn aangeduid als woonerf (art 74.2);
• wegen waarvoor een maximumsnelheid van 30 km/uur geldt (art 74.2).
  

De wegen in de directe nabijheid van het plangebied betreffen wegen met een wettelijke geluidszone. Vanwege de ligging in de geluidzones is in voorliggend geval is een akoestisch onderzoek ten aanzien van het aspect wegverkeerslawaai uitgevoerd door Akoestisch Buro Tideman. Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste uitkomsten. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 2 bij deze toelichting.

Onderzoeksresultaten

De geluidbelasting op de grens van het bouwplan bedraagt maximaal 59 dB na aftrek van 5 dB op grond van art. 110g van de Wet geluidhinder. De geluidbelasting is daarmee hoger dan de voorkeursgrenswaarde van 48 dB.

Er kan een hogere waarde worden verleend tot 59 dB voor de woningen waar de voorkeursgrenswaarde wordt overschreden. Voor de verdere ontwikkeling van deze locatie dient een hogere waarde procedure te worden opgestart waarbij een hogere waarde tot 59 dB wordt vastgesteld voor deze woningen.

Er geldt de voorwaarde dat de benodigde gevelisolatie gelijk moet zijn aan het verschil tussen de werkelijke geluidbelasting en het niveau van 33 dB.

De geluidwering van de woningen wordt bij de aanvraag omgevingsvergunning voor het bouwen onderzocht. Met een afzonderlijk akoestisch onderzoek wordt dan inzichtelijk gemaakt dat wordt voldaan aan de vereiste geluidwering.

Het ontwerp besluit Hogere grenswaarden is opgenomen in Bijlage 3 van deze toelichting.

4.1.2.2 Railverkeerslawaai

Vanwege de ligging in de geluidzone van de spoorweg is in voorliggend geval is een akoestisch onderzoek ten aanzien van het aspect railverkeerslawaai uitgevoerd door Akoestisch Buro Tideman. Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste uitkomsten. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 4 bij deze toelichting.

Onderzoeksresultaten

De geluidbelasting op het plan bedraagt maximaal 44 dB en is lager dan de voorkeursgrenswaarde van 55 dB.

Er wordt voldaan aan de voorkeursgrenswaarde uit de Wet Geluidhinder. Het aspect spoorweglawaai is geen beletsel voor het wijzigen van de bestemming tot een woonfunctie.

4.1.2.3 Industrielawaai

In de omgeving van het plangebied is geen gezoneerd bedrijventerrein, zoals bedoeld in de Wet geluidhinder, aanwezig. Het aspect industrielawaai is niet van toepassing. Wat betreft de invloed van individuele bedrijven op de nieuwe woningen, wordt verwezen naar paragraaf 4.1.4.

4.1.2.4 Cumulatie

In afzonderlijke onderzoeken is de geluidbelasting inzichtelijk gemaakt als gevolg van:

• Het verkeerslawaai: nummer 23.109.02 versie 01 (Bijlage 2),
• Het spoorweglawaai: nummer 23.109.03 versie 01 (Bijlage 4),
• Autoservice Veldboom: nummer 23.109.04 versie 01 (Bijlage 6),
• Arco meubelfabriek en Nijhuis pompen: nummer 22.069.01 versie 03 (Bijlage 7).

Het plan wordt aangestraald door diverse geluidbronnen. Alleen van het wegverkeerslawaai worden de voorkeursgrenswaarden overschreden. Uit het geluidbeleid van de gemeente Winterswijk volgt dat ook bronnen waarvan de voorkeursgrenswaarden niet worden overschreven bij het bepalen van de cumulatieve geluidbelasting moet worden betrokken.

In dit geval is ook akoestisch onderzoek gedaan naar de geluidbelasting als gevolg van alle bronnen samen. De cumulatie is inzichtelijk gemaakt en er wordt een uitspraak gedaan of de waarden voldoen aan de uitgangspunten voor een goed woon- en leefklimaat. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 5 van deze toelichting. Hierna worden de resultaten weergegeven.

Onderzoeksresultaten

De cumulatieve geluidbelasting bedraagt maximaal 64 dB en wordt volledig bepaald door het wegverkeerslawaai over de Parallelweg. Een waarde van 64 dB valt in de classificatie “tamelijk slecht”. Deze waarde is acceptabel vanwege de ligging van de appartementen langs de weg.

Het pand schermt het geluid af naar de rest van het plan. In het geluidbeleid van de gemeente Winterswijk wordt deze waarden onder voorwaarden toegestaan. Een voorwaarde is dat de geluidwering van de gevel voldoende hoog is.

Bij het bepalen van de geluidwerende voorzieningen moet worden uitgegaan van deze cumulatieve geluidbelasting.

De geluidbelasting op alle andere woning is lager dan 53 dB waarmee deze woningen vallen in de classificatie “goed” tot “redelijk”.

In figuur 3 van het onderzoek in Bijlage 5 is voor de volledigheid met een rode stippellijn aangegeven ter plaatse van welke woningen de geluidwering een aandachtspunt is. Op de hoek van rekenpunt 66 en 89 is de geluidbelasting alleen op de 2e verdieping hoger dan 53 dB.

Samengevat kan worden gesteld dat de cumulatieve geluidbelasting alleen langs de Parallelweg hoger is dan de voorkeurswaarde. Hier wordt de geluidbelasting volledig bepaald door het wegverkeer over de Parallelweg. De woningen schermen het geluid af naar de rest van het plan. De woningen zullen worden voorzien van geluidwerende maatregelen om te voldoen aan de vereiste geluidwering waarmee een goed woon- en leefklimaat is geborgd.

4.1.2.5 Conclusie

Geconcludeerd wordt dat de Wet geluidhinder geen belemmering vormt voor het plan.

4.1.4.1 Algemeen

Zowel de ruimtelijke ordening als het milieubeleid stellen zich ten doel een goede kwaliteit van het leefmilieu te handhaven en te bevorderen. Dit gebeurt onder andere door milieuzonering. Onder milieuzonering wordt verstaan het aanbrengen van een voldoende ruimtelijke scheiding tussen milieubelastende bedrijven of inrichtingen enerzijds en milieugevoelige functies als wonen en recreëren anderzijds. De ruimtelijke scheiding bestaat doorgaans uit het aanhouden van een bepaalde afstand tussen milieubelastende en milieugevoelige functies. Die onderlinge afstand moet groter zijn naarmate de milieubelastende functie het milieu sterker belast. Milieuzonering heeft twee doelen:

• het voorkomen of zoveel mogelijk beperken van hinder en gevaar bij woningen en andere gevoelige functies;
• het bieden van voldoende zekerheid aan bedrijven dat zij hun activiteiten duurzaam onder aanvaardbare voorwaarden kunnen uitoefenen.

Voor het bepalen van de aan te houden afstanden wordt de VNG-uitgave "Bedrijven en Milieuzonering" uit 2009 gehanteerd. Deze uitgave bevat een lijst, waarin voor een hele reeks van milieubelastende activiteiten (naar SBI-code gerangschikt) richtafstanden zijn gegeven ten opzichte van milieugevoelige functies. De lijst geeft richtafstanden voor de ruimtelijk relevante milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar. De grootste van de vier richtafstanden is bepalend voor de indeling van een milieubelastende activiteit in een milieucategorie en daarmee ook voor de uiteindelijke richtafstand. De richtafstandenlijst gaat uit van gemiddeld moderne bedrijven. Indien bekend is welke activiteiten concreet zullen worden uitgeoefend, kan gemotiveerd worden uitgegaan van de daadwerkelijk te verwachten milieubelasting, in plaats van de richtafstanden. De afstanden worden gemeten tussen enerzijds de grens van de bestemming die de milieubelastende functie(s) toelaat en anderzijds de uiterste situering van de gevel van een milieugevoelige functie die op grond van het bestemmingsplan mogelijk is.

Hoewel deze richtafstanden indicatief zijn, volgt uit jurisprudentie dat deze afstanden als harde eis gezien worden door de Raad van State bij de beoordeling of woningen op een passende afstand van bedrijven worden gesitueerd.

4.1.4.2 Gebiedstypen

Rustige woonwijk
Hoe gevoelig een gebied is voor milieubelastende activiteiten is mede afhankelijk van het omgevingstype. Om een goede milieuzonering op te stellen is een analyse en beschrijving van de omgeving nodig. De richtafstanden van de richtafstandenlijst gelden standaard ten opzichte van het omgevingstype rustige woonwijk. Een rustige woonwijk is ingericht volgens het principe van de functiescheiding: afgezien van wijkgebonden voorzieningen komen vrijwel geen andere functies voor. Langs de randen is weinig verstoring door verkeer. Vergelijkbaar met de rustige woonwijk zijn rustig buitengebied, stiltegebied en natuurgebied. Daarvoor gelden dan ook dezelfde richtafstanden.

Gemengd gebied
Naast het omgevingstype rustige woonwijk kent de VNG-uitgave ook het omgevingstype gemengd gebied. Wanneer sprake is van omgevingstype gemengd gebied kunnen de richtafstanden tussen milieubelastende en milieugevoelige functies met één afstandsstap verlaagd worden, zonder dat dit ten koste gaat van het woon- en leefklimaat. Het aspect geluid is veelal het maatgevende aspect. Een gemengd gebied is een gebied met een variatie aan functies. Direct naast woningen komen andere functies voor zoals winkels, horeca en kleine bedrijven. Gebieden die direct langs de hoofdinfrastructuur liggen behoren ook tot het omgevingstype gemengd gebied.

Gezien de aanwezige functiemenging of de ligging nabij drukke wegen kent het gemengd gebied al een hogere milieubelasting. Dat rechtvaardigt het verlagen van de richtafstanden met één stap. De richtafstand van 30 meter voor een bedrijf in milieucategorie 2 kan dan bijvoorbeeld worden verkleind tot 10 meter en de richtafstand van 100 meter voor een bedrijf in milieucategorie 3.2 kan verlaagd worden tot 50 meter.

Afbeelding 4.1 Richtafstanden milieuzonering (Bron: VNG-uitgave 'Bedrijven en milieuzonering')

Planspecifiek

De omgeving waarin het plangebied zich bevindt kan geclassificeerd worden als een gemengd gebied. Naast de beoogde woningen ligt een bedrijventerrein en er komen diverse bedrijfsmatige functies op relatief korte afstand van elkaar voor (supermarkt, overige detailhandel, maatschappelijke voorzieningen). Ten oosten van het plangebied ligt het stationsgebied. In dit geval wordt dan ook uitgegaan van het omgevingstype 'gemengd gebied'.

Aan de hand van vorenstaande regeling is onderzoek verricht naar de feitelijke situatie. De VNG-uitgave 'Bedrijven en Milieuzonering' geeft een eerste inzicht in de milieuhinder van inrichtingen. Er wordt bij het realiseren van nieuwe bestemmingen gekeken te worden naar de omgeving waarin de nieuwe bestemmingen gerealiseerd worden. Hierbij spelen twee vragen en rol:

• 1. past de nieuwe functie in de omgeving? (externe werking);
• 2. laat de omgeving de nieuwe functie toe? (interne werking).

Externe werking
Hierbij gaat het met name om de vraag of de voorgenomen ruimtelijke ontwikkeling leidt tot een situatie die, vanuit hinder of gevaar bezien, in strijd is te achten met een goede ruimtelijke ordening. Daarvan is sprake als het woon- en leefklimaat van omwonenden in ernstige mate wordt aangetast of het plan leidt tot hinder of belemmeringen voor de bedrijven in de omgeving.

De functie 'wonen' betreft geen milieubelastende activiteit voor de omgeving. Van enige vorm van aantasting van het woon- en leefklimaat van omwonenden is dan ook geenszins sprake. Er is vanuit milieukundig oogpunt geen sprake van een aantasting van het woon- en leefklimaat van omwonenden. Daar komt bij dat het woon- en leefklimaat van omwonenden juist beter daar het permanent wegbestemmen van zware bedrijvigheid in het plangebied.

Interne werking
Hierbij gaat het om de vraag of nieuwe functie(s) binnen het plangebied hinder ondervinden van bestaande functies in de omgeving en andersom of de nieuwe functie(s) de bedrijfsvoering of ontwikkelingsmogelijkheden van omliggende bedrijven aantasten. De functie 'wonen' is namelijk aan te merken als milieugevoelige functie.

In de directe nabijheid van het plangebied zijn verschillende percelen aanwezig waar op basis van het geldende bestemmingsplan milieubelastende functies mogelijk zijn. In de tabel hieronder zijn alle relevante milieubelastende functies in de omgeving weergegeven inclusief bijbehorende milieucategorie, richtafstand en de daadwerkelijke afstand. In onderstaande tabel zijn uitsluitend de relevante functies weergegeven. In de omgeving liggen nog andere functies, maar gelet op de aard en omvang van de functie in relatie tot de afstand is het vanzelfsprekend dat deze bedrijven niet worden belemmerd.

De afstanden worden gemeten tussen enerzijds de grens van de bestemming die de milieubelastende functie(s) toelaat en anderzijds dichtstbij gelegen milieugevoelige (woningen).

Bestemming en functie	Maximaal toegelaten milieucategorie	Richtafstanden 'gemengd gebied'	Daadwerkelijke afstand (circa)
Bedrijventerrein Kantoor Misterweg 25	1	0 meter (geluid)	0 meter
Detailhandel Misterweg 47	1	0 meter (geluid)	0 meter
Bedrijventerrein Narcisstraat 2	2	10 meter	0 meter
Bedrijventerrein Meubelfabriek Parallelweg 2-III	3.2	50 meter (geluid) 30 meter (geur, stof) en 10 meter (gevaar)	6 meter
Bedrijventerrein Machinefabriek  Parallelweg 4	4.1	100 meter (geluid) 30 meter (geur) en 10 meter (stof en gevaar)	67 meter
Detailhandel (Lidl) Misterweg 23	1	0 meter	20 meter

In dit geval kan niet in alle gevallen aan de richtafstanden worden voldaan. Hierna wordt dit nader beschouwd.

Narcisstraat 2 (Bedrijventerrein)
Conform het bestemmingsplan zijn hier milieucategorie 1 en 2 bedrijven toegestaan. De feitelijke afstand vanaf de grens van het bedrijfsperceel tot aan de grens van het plangebied bedraagt 0 meter. De richtafstand bedraagt 10 meter op basis van het omgevingstype gemengd gebied.

Vanwege de ligging in de richtafstand van dit bedrijfsperceel is in voorliggend een akoestische onderzoek uitgevoerd door Akoestisch Buro Tideman waarin de geluidseffecten van deze inrichting in worden meegenomen. Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste uitkomsten. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 6 bij deze toelichting.

Onderzoeksresultaten
Het bedrijf is meldingsplichtig waarbij de (geluid)regels van het Activiteitenbesluit gelden. Van het bedrijf is geen akoestisch onderzoek voorhanden en zijn geen inhoudelijke gegevens bekend over een bedrijfssituatie die is gemeld of is vergund.
Er is uitgegaan van een gemiddelde geluidemissie die kan worden verwacht als gevolg van bedrijven met een gelijke bestemmingsplancategorie. Uit het voorliggend onderzoek volgt dat de geluidbelasting die te verwachten is ter plaatse van alle nieuwe woningen lager is dan 50 dB(A).
De maximale A-gewogen geluidniveaus ofwel piekgeluiden worden na vaststelling van het bestemmingsplan niet meer getoetst in de dagperiode. Er is hier geen sprake van inperking van rechten voor het autobedrijf. Op een afstand van 10 meter wordt dan voldaan aan de grenswaarde voor de piekgeluiden in de dagperiode. Alle nieuwe woningen worden op een afstand groter dan 10 meter vanaf het autobedrijf gerealiseerd.
De geluidbelasting ter plaatse van woningen is lager dan de richtwaarde genoemd in het geluidbeleid van de gemeente Winterswijk waarmee sprake is van een goed woon- en leefklimaat bij de woningen.

Parallelweg 2-III (Meubelfabriek Arco)
Conform het bestemmingsplan is hier een meubelfabriek toegestaan. Dit bedrijf is er feitelijk gevestigd en is als zodanig geregistreerd bij de kamer van koophandel. De feitelijke afstand vanaf de grens van het bedrijfsperceel tot aan de grens van het plangebied bedraagt 6 meter (en circa 16 meter tot aan het appartementencomplex).

De richtafstanden voor alle aspecten - geur, stof, geluid en gevaar - worden niet gehaald. De richtafstand van 50 meter voor het aspect geluid wordt niet gehaald. In dit geval zijn daarom aanvullende onderzoeken uitgevoerd om de exacte effecten van het bedrijf op het plangebied te bepalen. Hierna wordt per aspect een nadere beschouwing gegeven.

Geluid
Vanwege de ligging in de richtafstand van de meubelfabriek is in voorliggend daarom een akoestisch onderzoek uitgevoerd door Akoestisch Buro Tideman waarin de geluidseffecten van deze inrichting worden meegenomen. Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste uitkomsten. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 7 bij deze toelichting.

Onderzoeksresultaten
De meubelfabriek is bezocht voor het doorspreken van de bedrijfsvoering en het uitvoeren van geluidmetingen. Door middel van een rekenmodel is de geluidbelasting op het bouwplan inzichtelijk gemaakt. Hierbij is uitgegaan van de toekomstige situatie waar de meubelfabriek mogelijkerwijs deels in de avondperiode in bedrijf is.

De geluidbelasting, ter plaatse van de beoogde woningen, is niet beperkend voor de huidige bedrijfsvoering van Arco. De geluidbelasting voldoet aan de regels van het Activiteitenbesluit.

Zodra Arco ook in de avondperiode start met de werkzaamheden, zal bij de bestaande woningen niet worden voldaan indien na 20:30 wordt gewerkt vanwege de geluidemissie van de bestaande filterkast.

Indien de filterkast (en omliggende installaties) in gebruik zijn tussen 6:30 en 20:30 wordt nog juist aan de geluidregels voldaan bij de bestaande woningen. In de modellering is van deze bedrijfssituatie uitgegaan.

De spuiterij bevindt zich op grotere afstand van bestaande woningen. Hier is wel op dit moment een volledige invulling van de avondperiode mogelijk. Deze afdeling is in bedrijf verondersteld tussen 06.00 en 23.00 uur.

De afzuiging van de spuitcabine bepaalt het geluidniveau op de hoger gelegen appartementen in dit plan. De hoger gelegen appartementen “kijken” als het ware op het dak van de spuitafdeling. Bron B15 (zie bijlage 1-5 van Bijlage 7) bepaalt het geluidniveau op deze positie. Door het treffen van een technische voorziening wordt een reductie behaald waarmee overal in het plan worden voldaan aan de richtwaarden genoemd in het geluidbeleid van de gemeente Winterswijk. Het bedrijf heeft geen bezwaar tegen het treffen van een voorziening indien hiermee het werken in de avondperiode mogelijk wordt.

Door het komen en gaan van voertuigen en het wisselen/vullen van de containers zijn de piekgeluiden hoger dan 70 dB(A) wat volgens het geluidbeleid de richtwaarde betreft. Er worden piekgeluiden verwacht tot 75 dB(A).

In het Activiteitenbesluit worden deze pieken van toetsing uitgezonderd. Ook met de komst van de Omgevingswet zullen deze piekgeluiden geen beletsel zijn voor het plan. Het is relatief eenvoudig de woningen aan de zijde van Arco uit te voeren met een 5 dB hogere geluidwering.

Hiermee worden dezelfde binnenwaarden verwacht als bij piekgeluiden tot 70 dB(A) zonder deze maatregel. Hiermee wordt voldoende invulling gegeven aan het goede woon- en leefklimaat bij deze woningen.

Uit het voorgaande volgt dat de herontwikkeling van dit gebied op deze wijze mogelijk is mits maatregelen worden getroffen. Het meest efficiënt is het treffen van bronmaatregelen bij het bedrijf.

Conclusie
In de huidige situatie levert de geplande woningbouw geen belemmeringen op voor de bedrijven meubelfabriek Arco en Nijhuis pompen. Indien meubelfabriek Arco de bedrijfsactiviteiten in de avondperiode gaat uitbreiden zijn geluidreducerende maatregelen nodig om te kunnen voldoen aan de geluidsvoorschriften uit het Activiteitenbesluit Milieubeheer op zowel de bestaande als de nieuwe woningen.

Vervolg
Arco is voornemens in de avonduren te werken en het bedrijfspand uit te breiden. Deze vergunningsaanvraag hiervoor is reeds in voorbereiding. Dat betekent dat in dat geval de huidige grenswaarden uit het Activiteitenbesluit worden overschreden.

Voorafgaand aan de van vaststelling is de omgevingsvergunning en milieuvergunning voor de uitbreiding van Arco hoogstwaarschijnlijk verleend. Op dat moment kan dan de bestaande akoestische situatie ook goed worden beoordeeld. Mocht er naar aanleiding van die beoordeling blijken dat maatregelen noodzakelijk zijn wordt een voorwaardelijke verplichting opgenomen in het vast te stellen bestemmingsplan waarmee planologisch wordt geborgd dat Arco niet wordt belemmerd in de bedrijfsvoering.

Op het moment van het ter inzage gaan van dit ontwerpbestemmingsplan is de planontwikkelaar al in gesprek met Arco om te komen tot afspraken over het nemen van geluidreducerende (bron)maatregelen.

Stof
Vanwege de ligging in de richtafstand voor 'stof' is in voorliggend geval is een onderzoek naar luchtkwaliteit uitgevoerd door M-Tech. Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste uitkomsten. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 8 bij deze toelichting.

Onderzoeksresultaten
De emissies vanwege de inrichting in de beoogde situatie zijn berekend aan de hand van emissiefactoren uit de literatuur en specifieke bedrijfsgegevens. Met een verspreidingsmodel is de luchtkwaliteit rondom de locatie inzichtelijk gemaakt.
Uit de uitgevoerde berekeningen blijkt dat voor fijnstof (PM10 en PM) en stikstof (NO2) wordt voldaan aan de grenswaarden zoals gesteld in de Wet milieubeheer ter plaatse van de beoogde nieuwe woningen.

Ter plaatse van de woningen in het plangebied kan een goed woon- en leefklimaat worden gegarandeerd.

Verder blijkt uit de resultaten dat het niet nodig is om de bedrijfsactiviteiten van Arco meubelfabriek te beperken om aan de grenswaarden te voldoen. Hierdoor is de beoogde nieuwbouwwijk geen belemmering voor de bedrijfsactiviteiten van Arco.
Uit voorgaande kan worden geconcludeerd dat, met betrekking tot luchtkwaliteit, voor de beoogde bestemmingsplanwijziging kan worden uitgegaan dat er sprake is van een goede ruimtelijke ordening.

Geur
Vanwege de ligging in de richtafstand voor 'geur' is in voorliggend geval een geuronderzoek naar uitgevoerd door M-Tech. Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste uitkomsten. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 9 bij deze toelichting.

Onderzoeksresultaten
Geconcludeerd wordt dat de geuremissies afkomstig van Arco meubelfabriek niet zorgen voor een slecht woon- en leefklimaat. De beoogde nieuwe woningen van nieuwbouwwijk aan de Parallelweg liggen op een grotere afstand dan reeds bestaande woningen aan de Crocusstraat. Hierdoor is de mogelijk geurhinder op de beoogde nieuwe woningen lager dan 0,5 ouE/m3. Omdat de geurimmissie onder de grenswaarde van 0,5 ouE/m3 blijft, wordt er ook voldaan aan zowel de grens- als richtwaarde uit de Beleidsregels geur bedrijven Gelderland 2017.

Ondanks de geringe afstand kan worden vastgesteld dat er bij de nieuwe woningen van de beoogde nieuwbouwwijk aan de Parallelweg in Winterswijk geen ontoelaatbare geurbelasting aanwezig zal zijn. Er is sprake van een acceptabel woon- en leefklimaat. Daarnaast wordt Arco Meubelfabriek niet belemmerd in de bedrijfsactiviteiten.

Gevaar
Vanwege de ligging in de richtafstand voor 'gevaar' is een onderzoek uitgevoerd door M-Tech. Hierna wordt nader ingegaan op de belangrijkste uitkomsten. Voor het volledige onderzoek wordt verwezen naar Bijlage 10 bij deze toelichting.

Onderzoeksresultaten
Uit de beoordeling blijkt er geen “harde” plaatsgebonden en groepsrisico’s te bepalen zijn. Gezien de ligging en indeling van de projectlocatie kan gesteld worden dat op basis van de mogelijke scenario’s er een voldoende borging in het projectplan zit om het aantal potentiële slachtoffers zoveel mogelijk te beperken.

Ook de kans op natuurrampen is in het plangebied te verwaarlozen.

Ter plaatse van de woningen op de beoogde nieuwbouwwijk kan een goed woon en leefklimaat worden gegarandeerd.

Verder blijkt uit de resultaten dat het niet nodig is om de bedrijfsactiviteiten van Arco meubelfabriek te beperken om aan de grenswaarden te voldoen. Hierdoor is de beoogde nieuwbouwwijk geen belemmering voor de bedrijfsactiviteiten van Arco.

Uit voorgaande kan worden geconcludeerd dat, met betrekking tot externe veiligheid, voor de beoogde bestemmingsplanwijziging kan worden uitgegaan dat er sprake is van een goede ruimtelijke ordening.

Parallelweg 4 (Machinefabriek Nijhuis Pompen)
Conform het bestemmingsplan is hier een machinefabriek toegestaan. Dit bedrijf is er feitelijk gevestigd en is als zodanig geregistreerd bij de kamer van koophandel. De feitelijke afstand vanaf de grens van het bedrijfsperceel tot aan de grens van het plangebied bedraagt 67 meter.

De richtafstand voor het aspect 'geluid' (100 meter) wordt niet gehaald. In dit geval is daarom een akoestisch onderzoek uitgevoerd door Akoestisch Buro Tideman waarin de geluidseffecten van deze inrichting in worden meegenomen. Deze inrichting is reeds eerder akoestisch onderzocht. Dat onderzoek is betrokken in het onderzoek in Bijlage 7.

Onderzoeksresultaten
Het geluid vanaf het bedrijf Nijhuis is minder relevant voor dit plan. Het bedrijf ligt op een grotere afstand en de meubelfabriek Arco is gelegen tussen dit bedrijf en het plan. De geplande woningbouw levert geen belemmeringen op voor het bedrijf Nijhuis pompen.

Conclusie

Er is vanuit milieuzonering een aanvaardbaar woon- en leefklimaat te verwachten. Andersom wordt geconcludeerd dat er geen omliggende milieubelastende functies worden beperkt in hun bedrijfsvoering door het initiatief.

Het aspect 'milieuzonering' vormt geen belemmering voor de uitvoerbaarheid van dit bestemmingsplan.

4.3.1.1 Gebiedsbescherming

De Wet natuurbescherming richt zich op de bescherming van gebieden. In de Wet natuurbescherming zijn Natura 2000-gebieden (Habitat- en Vogelrichtlijngebieden) beschermd.

Naast deze drie soorten gebieden is in het kader van de gebiedsbescherming het Natuurnetwerk Nederland van belang. In Gelderland betreft dit het Gelders Natuurnetwerk (GNN).

Dit is een samenhangend netwerk van belangrijke natuurgebieden in Nederland. Zij bestaat uit bestaande natuurgebieden, nieuwe natuurgebieden en ecologische verbindingszones die tussen de natuurgebieden liggen. Het natuurnetwerk draagt bij aan het bereiken van de hoofddoelstelling van het Nederlandse natuurbeleid, namelijk: 'Natuur en landschap behouden, versterken en ontwikkelen, als bijdrage aan een leefbaar Nederland en een duurzame samenleving'. Hiertoe zijn de volgende uitgangspunten van belang:

• vergroten: het areaal natuur uitbreiden en zorgen voor grotere aaneengesloten gebieden;
• verbinden: natuurgebieden zoveel mogelijk met elkaar verbinden;
• verbeteren: de omgeving zo beïnvloeden dat in natuurgebieden een zo hoog mogelijke natuurkwaliteit haalbaar is.

4.3.1.2 Soortenbescherming

Voorts is in de Wet natuurbescherming de bescherming van de in het wild voorkomende inheemse planten en dieren geregeld: de soortenbescherming. De wet richt zich vooral op het in stand houden van populaties van soorten die bescherming behoeven. In de wet zijn algemene en specifieke verboden vastgelegd ten aanzien van beschermde dier- en plantensoorten. Onderzocht moet worden in hoeverre ruimtelijke plannen negatieve gevolgen hebben op beschermde dier- en plantensoorten en of er compenserende of mitigerende maatregelen genomen moeten worden.
Daarnaast geldt voor iedereen in Nederland altijd, dus ook voor het voorliggende plan, dat de zorgplicht nageleefd moet worden bij het verrichten van werkzaamheden.