Sieverdinkweg 20-24

3.2.1 Omgevingsvisie Gelderland

Algemeen

Op 9 juli 2014 hebben Provinciale Staten de Omgevingsvisie Gelderland vastgesteld. Op 24 september 2014 is door Provinciale Staten van Gelderland de Omgevingsverordening Gelderland vastgesteld en is de Omgevingsvisie in werking getreden. In de visie staan de hoofdlijnen van het provinciale beleid over onderwerpen als ruimte, water, mobiliteit, economie, natuur en landbouw. De verordening vertaalt de visie in regels waarmee de lagere overheden in de provincie rekening moeten houden in hun ruimtelijke plannen. De inzet van de verordening als juridisch instrument om de doorwerking van het provinciaal beleid af te dwingen is beperkt tot die onderdelen van het beleid waarvoor de inzet van algemene regels noodzakelijk is om provinciale belangen veilig te stellen of om uitvoering te geven aan wettelijke verplichtingen.

De provincie kiest er in de Omgevingsvisie voor om vanuit twee hoofddoelen bij te dragen aan gemeenschappelijke maatschappelijke opgaven. Deze zijn:

• een duurzame economische structuur;
• het borgen van de kwaliteit en veiligheid van onze leefomgeving.

Deze twee hoofddoelen benadrukken de rol en kerntaken van de provincie als middenbestuur. Zij beïnvloeden elkaar. Economische structuurversterking vraagt om een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Dat is een goede bereikbaarheid en voldoende vestigingsmogelijkheden binnen de provinciale grenzen. Het betekent ook een aantrekkelijke woon- en leefomgeving met de unieke kwaliteiten van natuur, water en landschap in Gelderland.

Duurzame economische structuur

Een gezonde economie met een aantrekkelijk vestigingsklimaat vraagt om krachtige steden en vitale dorpen met voldoende werkgelegenheid. Deze versterking van de economie gebeurt in een andere context dan een aantal jaar geleden. De komende jaren zullen minder in het teken staan van 'groei', maar meer in het teken van 'beheer en ontwikkeling van het bestaande'.

Borgen van kwaliteit en veiligheid van de leefomgeving

Een aantrekkelijke leefomgeving vergt een goede kwaliteit en beleving van natuur en landschap in Gelderland, een gezonde en veilige leefomgeving en een robuust bodem- en watersysteem. De provincie zet daarom in op het waarborgen en op het verder ontwikkelen van die kwaliteiten van Gelderland. De realisatie van deze tweede centrale doelstelling betekent vooral: een gezonde en veilige leefomgeving, waarbij ontwikkeld wordt met kwaliteit. Ontwikkelingen moeten recht doen aan de ruimtelijke, landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten van de plek en er moet zorg gedragen worden voor een compact en hoogwaardig stelsel van onderling verbonden natuurgebieden en behoud en versterking van de kwaliteit van het landschap. Om ontwikkelingen met kwaliteit te ondersteunen worden gebiedskwaliteiten in Gelderland opgenomen in een Gebiedenatlas.

De ecologische hoofdstructuur is opnieuw gedefiniëerd in het Gelders Natuurnetwerk (GNN) (voormalig EHS). De provincie richt zich op het realiseren van een robuust Gelders Natuurwerk met voldoende middelen voor het ontwikkelen, onderhouden en beheren op de langere termijn. De 'niet-natuur' in de voormalige Ecologische Hoofdstructuur (woningen, bedrijven, infrastructuur) heet voortaan de Gelderse Groene Ontwikkelingszone (GO). In de GO liggen ontwikkelingsmogelijkheden voor organisaties en particulieren. De ontwikkelingen moeten passen bij het karakter van het GO. De GO heeft een dubbele doelstelling. Bij ruimtelijke initiatieven is de uitdaging de match te maken tussen de kwaliteiten van het betreffende initiatief en de kwaliteiten van de plek of het gebied waar het initiatief speelt. De Gelderse Ladder voor duurzaam ruimtegebruik wordt gebruikt als afwegingskader voor de vestigingsplek van stedelijke ontwikkelingen.

Regio Achterhoek

Op het niveau van Oost-Nederland is een nadere uitwerking gegeven op vraagstukken die daar spelen en ontwikkelingen die wenselijk zijn. Er wordt ingezet op een kansrijk platteland, een vitale leefomgeving, betere verbindingen en het verbeteren van duurzame en innovatieve economie.

Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik

Voor een goede afweging van keuzes voor locaties van nieuwe gebouwen, staat de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik centraal. De juridische basis hiervoor is de ladder voor duurzame verstedelijking die het Rijk heeft vastgelegd in het Bro. Dit houdt in dat in bestemmingsplannen die voorzien in een stedelijke ontwikkeling moet worden aangegeven hoe met de ladder is omgegaan (behoefte, bestaand stedelijk gebied, bereikbaarheid).

Samen met haar partners gaat de provincie met de toepassing van de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik aan de slag. De provincie wil partijen bij elkaar brengen om kennis en kunde te delen en om elkaar te inspireren met goede praktijkvoorbeelden. Ook in relatie tot de bevindingen uit de PlanMER die hiervoor pleiten. De provincie heeft de ambitie om de ladder als instrument ook uit te werken voor landelijke functies. Daarom kiest de provincie ervoor om nu al consequent te spreken over de toepassing van de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik. Gekoppeld daaraan zijn er vragen over de opgaven en kwaliteiten in een gebied:

• Past de ontwikkeling bij de doelen in Gelderland?
• Zo ja: hoe voegt de ontwikkeling extra kwaliteit toe aan een gebied?

Functieveranderingen op basis van de regionale regelingen die zijn opgesteld naar aanleiding van de Structuurvisie 2005 zullen over het algemeen kleinschalig van aard zijn, zodat een expliciete afweging met de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik niet aan de orde is. De provincie verstaat onder functieverandering: het hergebruik van vrijkomende (agrarische) bebouwing in het buitengebied waarbij al dan niet vervangende nieuwbouw plaatsvindt, ruimtelijke kwaliteitswinst ontstaat door sloop van gebouwen, landschappelijke inpassing en eventueel aanvullende investeringen in ruimtelijke kwaliteit, de vervangende nieuwbouw in verhouding staat tot het te slopen oppervlak, de nieuwe functies qua aard en schaal passend zijn in het buitengebied.

Woningen worden gebouwd om te voorzien in een woonbehoefte. Dat geldt ook voor woningen die gebouwd worden in het kader van functieverandering of nieuwe landgoederen. Deze woningen voorzien in de behoefte aan landelijk wonen. Dit betekent dat: alle nieuwe woningen in de Regionale woonprogrammering of Woonagenda moeten passen, er een aangetoonde (regionale) behoefte moet zijn en dat er in de binnen-regionale programmering de afspraak is dat de betreffende gemeente (een deel van) de behoefte gaat accommoderen.

De ambitie is om bij de toepassing van de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik expliciet aandacht te schenken aan de borging van ruimtelijke kwaliteit of kwaliteit van de leefomgeving. Het is van belang dat er een goede match ontstaat tussen de kwaliteiten van het ruimtelijk initiatief en de kwaliteiten van de (uiteindelijk gekozen) locatie en het omliggende gebied.

Planspecifiek

De Omgevingsvisie Gelderland geeft aan dat de vitaliteit van het landelijk gebied versterkt moet worden en dat bij nieuwe initiatieven sprake moet zijn van een extra kwaliteitsverbetering. Bij voorliggend initiatief is sprake van een functieverandering op basis van de regionale regelingen die zijn opgesteld naar aanleiding van de Structuurvisie 2005. Dit betreft een ontwikkeling die kleinschalig van aard is. Een expliciete afweging met de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik is niet aan de orde. Onderhavig initiatief past echter wel binnen de uitgangspunten van de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik. Ontsierende leegstaande bedrijfsloodsen worden verwijderd, terwijl in de plaats daarvan één nieuwe woning mogelijk wordt gemaakt. De hoeveelheid verstening neemt per saldo af. De ontwikkeling doet recht aan de ruimtelijke, landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten van de plek en versterkt de kwaliteit van het landschap.

3.2.2 Omgevingsverordening Gelderland

Algemeen

Op 24 september 2014 is door Provinciale Staten van Gelderland de Omgevingsverordening Gelderland vastgesteld. De verordening vertaalt de omgevingsvisie in regels waarmee de lagere overheden in de provincie rekening moeten houden in hun ruimtelijke plannen. De verordening is slechts een juridische vertaling van dit beleid, er is geen nieuw beleid aan toegevoegd. De inzet van de verordening als juridisch instrument om de doorwerking van het provinciaal beleid af te dwingen is beperkt tot die onderdelen van het beleid waarvoor de inzet van algemene regels noodzakelijk is om provinciale belangen veilig te stellen of om uitvoering te geven aan wettelijke verplichtingen.

De onderwerpen die de provincie belangrijk vindt en waarvoor regels in de verordening zijn opgenomen, zijn onder andere verstedelijking, wonen, windenergie en natuur (NNN). Van belang is dat bestemmingsplannen waarbij een provinciaal belang in het geding is, de voorziene ruimtelijke ontwikkeling niet in strijd is met dit dit provinciaal belang.

Volgens de kaart 'Landschap' ligt het perceel in het nationaal landschap Winterswijk. Het ruimtelijk beleid voor deze waardevolle landschappen is het behouden en versterken van de landschappelijke kernkwaliteiten. De voorwaarde is dat nieuwe bebouwing past in het gebied, en dat recht wordt gedaan aan de kernkwaliteiten van het betreffende landschap. Het gemeentelijke landschapsontwikkelingsplan (LOP) is hierop een uitwerking, zie hiervoor paragraaf 3.3.5).

Planspecifiek

In de Omgevingsverordening wordt in geval van functieverandering naar een niet-agrarische functie nieuwe bebouwing en hergebruik toegestaan, mits sprake is van de vervanging van bestaande bebouwing en mits in de toelichting bij een bestemmingsplan wordt aangegeven op welke manier deze bebouwing landschappelijk wordt ingepast.

Het plangebied ligt binnen een nationaal landschap. Bij de bouw van nieuwe woningen in het nationaal landschap moet rekening worden gehouden met de optimale benutting van de mogelijkheden om binnen het nationaal landschap de woningbehoefte door herstructurering te ondervangen. Een ontwikkeling binnen een Nationaal landschap en buiten de GO en GNN maakt alleen bestemmingen mogelijk die de kernkwaliteiten van een Nationaal landschap niet aantasten of versterken.

In onderhavige situatie worden ontsierende leegstaande bedrijfsloodsen verwijderd, terwijl in de plaats daarvan één nieuwe woning mogelijk wordt gemaakt. De hoeveelheid verstening neemt per saldo af, waarmee de landschappelijke kwaliteit versterkt wordt. Dit past binnen de uitgangspunten van de aspecten nationaal landschap. Tevens gaat het in het initiatief om vervanging van bestaande bebouwing die landschappelijk wordt ingepast (zie hoofdstuk 2). Het initiatief past binnen de regels van de Omgevingsverordening Gelderland.

3.3.1 Geldend bestemmingsplan

Ter plaatse van het plangebied geldt het bestemmingsplan "Integrale herziening buitengebied Winterswijk", vastgesteld door de gemeenteraad op 27 januari 2011. Het bestemmingsplan kent aan de betrokken percelen de bestemming "Bedrijf" toe. In de afbeelding is een uitsnede van de verbeelding te zien.

Uitsnede bestemmingsplan "Buitengebied Winterswijk'; met rood omlijnd het plangebied met de bestemming "Bedrijf"

Binnen het bestemmingsvlak is het bouwvlak opgenomen waarbinnen de bebouwing moet worden opgericht met een maximum van 500 m2. Op het bestemmingsvlak is de aanduiding 'specifieke vorm van bedrijf - overige bedrijvigheid 1' opgenomen. Op deze locatie is een aannemer toegestaan. Zoals reeds eerder vermeld, worden beide bedrijfswoningen tot deze bestemming gerekend. De kwalificatie van bedrijfswoning van Sieverdinkweg 24 is niet meer terecht, nu deze feitelijk als zodanig al geruime tijd als burgerwoning gebruikt wordt.

Over het gehele plangebied is de dubbelbestemming "Waarde archeologische verwachting - 3" gelegen. Dit betekent dat bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning voor het bouwen ten behoeve van het oprichten van een bouwwerk groter dan 100 m2 de aanvrager een rapport moet overleggen, waarin de archeologische waarden van de gronden in voldoende mate is vastgesteld.

Tevens is over het plangebied de gebiedsaanduiding 'Waardevol landschap' gelegen. Dit betekent dat een nieuwe ontwikkeling geen aantasting van de bijzondere kwaliteiten van het waardevol landschap tot gevolg heeft en moet leiden tot behoud of versterking van die bijzondere kwaliteiten.

Planspecifiek

Het gebruik van de bedrijfswoningen als burgerwoning en de realisatie van een extra burgerwoning is strijdig met het geldende bestemmingsplan. Om op deze locatie de bestaande bedrijfswoningen als burgerwoning te mogen gebruiken en een nieuwe woning met bijbehorende bouwwerken te kunnen realiseren is voorliggende partiële herziening van het geldende bestemmingsplan opgesteld. Dit gebeurd naar analogie van artikel 35.6 sub b van het bestemmingsplan Integrale herziening buitengebied Winterswijk. Het voorliggende bestemmingsplan zorgt ervoor dat de bestemming voor de bedrijfswoningen weer conform feitelijk gebruik klopt en dat de realisatie van de nieuwe woning ruimtelijk gemotiveerd wordt en waarom dat kan volgens de Wet ruimtelijke ordening (Wro).

3.3.2 Visie buitengebied

De visie buitengebied is in 2005 opgesteld. De gemeente Winterswijk streeft naar behoud van het cultuurlandschap. Bestaande waarden worden daarbij beschermd, verloren waarden worden hersteld en nieuwe landschappelijke waarden worden gecreëerd. De praktische uitwerking hiervan wordt toegespitst op specifieke landschapstypen. Hiermee wordt de bestaande diversiteit en afwisselingen in het landschap gewaarborgd en verder verbeterd. Bij het nemen van maatregelen of het opstellen van beleid kiest de gemeente voor maatwerk, waar nodig op perceelsniveau. Dit vraagt om flexibel beleid en goede samenwerking tussen de overheden en de burgers. Per saldo wordt de kwaliteit van het buitengebied (of een specifiek gebiedstype daarbinnen) behouden of versterkt bij iedere ontwikkeling die plaatsvindt.

De manier waarop de bewoners van Winterswijk met het landschap om zijn gegaan is bepalend geweest voor de huidige 'vorm' van dit landschap. Dit heeft geleid tot een landschap dat historisch waardevol is, erkend wordt en gewaardeerd wordt. De menselijke activiteit, van met name het agrarische gebruik, is een grote vormgever van het cultuurlandschap. Belangrijk is dat het landschap nog steeds in gebruik is als agrarisch productiegebied. Dit is mede bepalend voor de kwaliteit en de sfeer van het huidige landschap. De gemeente streeft ernaar dat de agrarische sector een belangrijke economische drager van het buitengebied blijft.

De gemeente Winterswijk is de eerst aangewezen overheidsinstantie die het lokale landschappelijke belang behartigt. In haar vertaling van het nationale beleid spreekt de gemeente van een Cultuurlandschap. Het behartigen van het landschappelijk belang gebeurt op twee manieren:

• Beschermen van waardevolle elementen;
• Ontwikkelen van nieuwe functies en/of nieuwe kwaliteitselementen.

Deze inspanning is gericht op behoud of versterking van het cultuurlandschap. Behouden alleen is echter niet genoeg. Het landschap is een dynamisch geheel dat ontstaat door de specifieke samenhang van de delen. Daarom worden nieuwe ontwikkelingen toegestaan. Deze nieuwe ontwikkelingen (bijvoorbeeld zorgboerderijen, niet-agrarische werkfuncties, functieverandering naar wonen, etc.) leveren een bijdrage aan het buitengebied (landschap, economie, leefbaarheid, etc.).

Planspecifiek

Ontsierende leegstaande bedrijfsloodsen worden verwijderd, terwijl in de plaats daarvan één nieuwe woning mogelijk wordt gemaakt. De hoeveelheid verstening neemt per saldo af. De landschappelijke inpassing zal met gebiedseigen soorten worden gerealiseerd. Bovendien draagt het initiatief door de verminderde hoeveelheid verstening bij aan de versterking van het landschap. De ontwikkeling doet recht aan de ruimtelijke, landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten van de plek en versterkt de kwaliteit van het landschap.

3.3.3 Notitie ‘Functies zoeken plaatsen zoeken functies in Winterswijk’

De Regio Achterhoek heeft als uitwerking van de provinciale Structuurvisie 2005 de nota ‘Functies zoeken plaatsen zoeken functies’ opgesteld. De gemeente heeft deze nota vertaald in de notitie ‘Functies zoeken plaatsen zoeken functies in Winterswijk’. Hierin is het beleid vastgelegd ten aanzien van hergebruik/ functieverandering van vrijgekomen gebouwen in het buitengebied, naar woon- of werkfuncties. In het beleidsstuk wordt beschreven op welke wijze de gemeente functieverandering van vrijgekomen gebouwen vormgeeft.

Functieverandering van vrijgekomen gebouwen wordt gezien als hét instrument om de vitaliteit en de ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied te vergroten, knelpunten in het buitengebied weg te nemen en in te spelen op bestaande behoeften. Daarbij wordt gebruik gemaakt van kaders die het mogelijk maken om in concrete gevallen maatwerk te kunnen leveren. Met dit beleid wil de gemeente de volgende doelen bereiken:

• Behouden van de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied en waar mogelijk die kwaliteiten verder ontwikkelen. Dit betekent dat vooral rust, ruimte en groen behouden en versterkt moeten worden;
• Impulsen geven aan nieuwe economische activiteiten, aan de agrarische sector, de natuur, de recreatie en de woonfunctie van het landelijk gebied;
• Bijdragen aan doelstellingen vanuit het Reconstructieplan Achterhoek en Liemers door met toepassing van maatwerk uitplaatsing van intensieve veehouderijen uit de extensiveringgebieden te stimuleren.

De gemeente heeft de volgende uitgangspunten geformuleerd waaraan hergebruikverzoeken worden getoetst:

• a. Alleen bestaande legale gebouwen, (aanwezig op 25 januari 2007) in het buitengebied komen in aanmerking voor hergebruik mits voldaan kan worden aan alle overige voorwaarden;
• b. Uitbreiding van een gebouw is in enkele gevallen toegestaan met een maximum percentage van 10% en onder voorwaarde dat dit past binnen de bestemming ter plaatse en de functie en de hoofdvorm niet worden aangetast;
• c. Er dient voldoende ruimte aan bijgebouwen over te blijven, in ieder geval 100 m2 en dit mag bij een woonbestemming niet leiden tot nieuwbouw;
• d. Er mag geen onaanvaardbare verkeersaantrekkende werking optreden;
• e. De nieuwe functie dient te voorzien in parkeren op eigen terrein;
• f. Hergebruik van bestaande gebouwen wordt toegestaan buiten het bouwblok tot een afstand van maximaal 25 meter van de bestaande bebouwing;
• g. In alle gevallen dient er een landschappelijke inpassing plaats te vinden;
• h. In alle gevallen vindt er verevening plaats, hoe groter de ruimtelijke impact, hoe groter de vereveningsbijdrage zal zijn. Het Landschapontwikkelingsplan (LOP) geeft hiervoor criteria. De uiteindelijke vereveningsbijdrage wordt bepaald middels een ambtelijke commissie;
• i. Sloop en vervangende nieuwbouw is slechts toegestaan als hergebruik niet mogelijk is;
• j. Er dient minimaal 500 m2 gesloopt te worden en in alle gevallen alle niet karakteristieke overige bebouwing inclusief evt. aanwezige mestplaten, mestzakken en kuilvoerplaten, (dit laatste telt niet mee voor de te slopen oppervlakte) waarbij maximaal de helft van de gesloopte bebouwing teruggebouwd mag worden inclusief bijgebouw;
• k. Overige werkfuncties zoals bijvoorbeeld kleine ambachten en caravanopslag zijn wel mogelijk in overige bebouwing waarbij overtollige bebouwing gesloopt dient te worden;
• l. Detailhandel is toegestaan als werkfunctie mits er streekeigen of ter plaatse vervaardigde agrarische producten worden verkocht. De nieuwe functies moeten binnen de aard en schaal van de omgeving passen, de landschappelijke kwaliteit van een gebied moet gelijk blijven maar dient bij voorkeur verbeterd te worden.
• m. Bij functieverandering naar werken is kleinschaligheid de insteek;
• n. De nieuwe functie mag geen belemmering vormen voor de agrarische bedrijfsvoering van omliggende agrarische bedrijven. Andere in de omgeving aanwezige functies mogen tevens niet onevenredig worden geschaad;
• o. Bedrijven waarbij opslag buiten plaats zal gaan vinden zijn niet toegestaan.

Planspecifiek

Onderhavig initiatief voldoet aan de van toepassing zijnde voorwaarden zoals gesteld in de nota ‘Functies zoeken plaatsen zoeken functies in Winterswijk’. Daarmee past het initiatief binnen de uitgangspunten van de notitie 'Functies zoeken plaatsen zoeken functies in Winterswijk’.

3.3.4 Kadernota Ruimtelijke Kwaliteit “Achterhoekse erven veranderen”

In 2008 is beleid vastgesteld voor de functieverandering van gebouwen in het buitengebied. Dit beleid is verwoord in de nota 'Functies zoeken plaatsen zoeken functies in Winterswijk'. Beeldkwaliteit speelt bij deze functieveranderingsprojecten een zeer belangrijke rol. In de kadernota "Achterhoekse erven veranderen" stelt de gemeente richtlijnen vast om deze beeldkwaliteit te waarborgen. Het doel van het functieveranderingsbeleid is om niet alleen de vitaliteit maar ook de kwaliteit van het buitengebied te vergroten. Bij een functieveranderingsproject transformeert niet alleen de bebouwing, maar het hele erf. In de kadernota "Achterhoekse erven veranderen" worden daarom richtlijnen gegeven voor bijvoorbeeld de positionering van de gebouwen, de inrit en de beplanting.

De kadernota maakt voor functieveranderingsprojecten onderdeel uit van het welstandsbeleid. Voor nieuwbouw op bestaande agrarische bouwpercelen en voor nieuwe landgoederen is de nota geen onderdeel van het welstandsbeleid.

Soms mag er nieuw gebouwd worden op een erf, omdat er storende of minder waardevolle gebouwen gesloopt worden. Juist in die situaties, waar relatief grote (agrarische) gebouwen gesloopt kunnen worden, die qua schaal en situering niet zo goed aansluiten bij het historische erf, kan een grote kwaliteitsverbetering worden bereikt. Het is dan wel van belang de omvang van het erf terug te brengen.

Vanuit de omgeving gezien is het belangrijk dat het erf als één geheel beleefbaar blijft. Wanneer gebouwen ver uit elkaar gesitueerd worden, wordt dat vanuit de omgeving beleefd als meerdere erven. Het tegengaan van de verstening wordt dan niet ervaren. Belangrijk is daarom dat de nieuwe gebouwen dicht bij de bestaande gebouwen gesitueerd worden, met ingangen aansluitend bij het collectieve gedeelte van het erf. De traditionele opzet van een erf is het vertrekpunt. De nieuwe gebouwen vormen een ensemble met de bestaande gebouwen.

Om te bereiken dat de nieuwbouw binnen de erfopzet ondergeschikt blijft ten opzichte van het hoofdgebouw, wordt deze achter het oorspronkelijke woongedeelte gesitueerd. Evenzo is een nieuw hoofdgebouw altijd prominent ten opzichte van de secundaire gebouwen gesitueerd. De organisatie op het erf is altijd zodanig dat verharding wordt beperkt. Er wordt aandacht besteed aan de situering van de privé-gedeeltes. De richting van de nieuwe gebouwen sluit aan bij de lijnen in het landschap en bij de richtingen die kenmerkend zijn voor het nederzettingstype waarin het erf ligt. Bij het zoeken van een plaats voor nieuwe gebouwen draait het om de hiërarchie en het ensemble.

Het erf dient vanuit de omgeving als een eenheid te worden ervaren. Aandacht voor de randen van het erf is belangrijk, deze kunnen fors aangezet worden met houtwallen of groepen van inheemse struikvormers en bomen. Bij sommige nederzettingstypen kunnen ook bosranden worden aangeplant. Aanwezige landschapselementen aansluitend aan het erf als houtwallen, bomenrijen, beekbegeleidende beplanting, maar ook zandpaden moeten behouden blijven. Om het landschap te versterken kunnen deze ook worden hersteld of toegevoegd. Erven, die in het verleden te ver zijn uitgegroeid, dienen te worden teruggebracht tot een omvang, die past binnen het landschap. Op het erf zelf kan gedacht worden aan versterking van de terreininrichting door het toepassen van streekeigen beplanting als hagen, boomgaarden en siertuinen. Afscheidingen van privé-gedeeltes zijn altijd groene elementen. Verlichting is slechts beperkt aanwezig en eenvoudig vormgegeven. Met nieuwe verharding wordt terughoudend omgegaan.

Nieuwe gebouwen hebben een eenvoudig, rechthoekig grondplan. Nieuwe hoofdgebouwen kunnen een T-vorm als grondplan hebben, mits er voldoende volume gecreëerd wordt. De nieuwe volumes zijn voorzien van zadeldaken met lage goten en steile kappen van ca. 45 graden. Wolfskappen, mansardekappen en schildkappen kunnen worden toegepast mits dit past binnen de eigenschappen per streek en de goten laag zijn. De nieuw toe te voegen volumes zijn fors en passen bij de schaal van de bebouwing die bij een erf hoort. Hiertoe kunnen meerdere wooneenheden of functies samengevoegd worden onder één kap. Er moet gewaakt worden voor het 'verdampen' van de volumes die kenmerkend zijn voor bebouwing van een erf. Te kleine volumes hebben het effect dat het erf als 'popperig' ervaren wordt vanuit de omgeving. Ook nieuwe bijgebouwen hebben voldoende schaal, als referentie kunnen oude wagenschuren gebruikt worden.

Aan nieuwe bebouwing mag gezien worden dat het gebouwd is in het 'nu'. De gebouwen mogen een eigentijdse uitstraling hebben, maar moeten daarbij wel aansluiten bij de bestaande bebouwing in de omgeving. Dit wordt deels bereikt door de vorm van de gebouwen en deels door het materiaalgebruik en de detaillering. Bij materialen kan gedacht worden aan hout, baksteen, pannen en riet. Overige materialen zijn niet per definitie uitgesloten, het nieuwe gebouw straalt wel een zekere soberheid uit. Terughoudendheid in kleurgebruik is een vereiste. Nieuwe bijgebouwen zijn door de materialisering, kleur en detaillering altijd ondergeschikt aan het hoofdgebouw. De gevels van de gebouwen sluiten aan bij de oorspronkelijke indeling van de gevels: sprekende kopgevels en sobere zijgevels.

Planspecifiek

De hiervoor benoemde eisen zijn als uitgangspunt gehanteerd bij het opstellen van de inrichtingsschets. Het initiatief past daarmee binnen de eisen van de kadernota Ruimtelijke Kwaliteit "Achterhoekse erven veranderen".

3.3.5 Landschapsontwikkelingsplan Winterswijk

Het Winterswijkse Landschapsontwikkelingsplan (LOP) ‘Groots in een kleinschalig landschap’ brengt de landschapskwaliteiten van het Waardevolle (Cultuur)Landschap in Winterswijk in beeld. Het gaat om kwaliteiten van visuele, aardkundige en/of cultuurhistorische aard en daarmee samenhangende bijzondere natuurlijke en recreatieve kwaliteiten. De onderlinge samenhang tussen deze verschillende landschapsaspecten is groot. Bij de instandhouding van de bijzondere landschapskwaliteiten speelt de grondgebonden landbouw een belangrijke rol.

Het LOP bevat het kader voor de invulling van het ‘ja mits’ en ‘nee tenzij’ beleid voor de Structuurvisiecategorie ‘Waardevol Landschap’. Daarnaast vormt het plan de basis voor verevening, een eis van de Structuurvisie dat bij functieverandering van gebouwen of bij nieuwbouw een verbeterd omgevingskwaliteit en een verbetering van publieke functies van het buitengebied moeten worden gerealiseerd. Het LOP kan worden opgevat als een uitwerking van het Landschapsonderdeel van de Visie Buitengebied.

Het ‘bewaren en bevorderen van de unieke landschappelijke, ecologische en cultuurhistorische waarden die Winterswijk heeft’ moet worden beschouwd als de hoofddoelstelling van het LOP. Het plan beschrijft daartoe de gewenste ontwikkelingen, die voor landschapsplanning de basis vormen en de ontwikkelingsrichting aangeven. Uitgaande van de bestaande ecologische, waterhuishoudkundige, cultuurhistorische en geologische kwaliteiten wordt beschreven hoe en onder welke voorwaarden nieuwe ontwikkelingen zo goed mogelijk kunnen bijdragen aan de aantrekkelijkheid en identiteit van het landschap. Op deze wijze kunnen negatieve ontwikkelingen worden geweerd. De onderlinge samenhang tussen de verschillende landschapsaspecten is groot. Bij de instandhouding ervan speelt de landbouw als beheerder van het gebied een belangrijke rol.

Ingrepen in het landschap behoren te passen bij de karakteristieken van de onderscheiden landschappen. Voor sommige vrijkomende gebouwen kan verwijdering de enige oplossing zijn om het landschap te versterken. Vorm, stijl en materiaalgebruik bepalen of een nieuw gebouw in het landschap past.

Planspecifiek

In het LOP maakt het plangebied deel uit van deelgebied 15: Kulverheide en Kottenseveld. Voor dit deelgebied wordt aangegeven dat bij verlies van de bestaande functie functieverandering aan de orde kan zijn om het ensemble van gebouw(en) met de omgeving zo goed mogelijk te conserveren en waar nodig te versterken, zonodig met inbegrip van sloop van overtollig geworden niet waardevolle gebouwen.

Het LOP is als uitgangspunt gehanteerd bij het opstellen van de inrichtingsschets van het terrein. De landschappelijke inpassing zal met gebiedseigen soorten worden gerealiseerd. Bovendien draagt het initiatief door de verminderde hoeveelheid verstening bij aan de versterking van het landschap.

4.1.1 Bodem

Op grond van artikel 3.1.6 Bro wordt getoetst of de bodemkwaliteit de planontwikkeling belemmerd. Wanneer op het betreffende perceel geen (ernstige) bodemverontreiniging wordt verwacht, mag worden aangenomen dat er geen belemmeringen zijn voor de functiewijziging en dat de bodemkwaliteit geen onaanvaardbaar risico oplevert voor de beoogde functie.

Planspecifiek

De actuele bodemkwaliteit binnen het plangebied is met onderzoek vastgesteld (Econsultancy, nr. 13043257, september 2013). Het bodemonderzoek is opgenomen als bijlage 1. Het onderzoek is uitgevoerd door een hiertoe gecertificeerd bureau conform de geldende protocollen (NEN5740, NEN5725, NEN5897). Met het onderzoek zijn in de bodem geen noemenswaardig verhoogde gehalten gemeten (enkel > AW2000). De bodemkwaliteit is geschikt voor de toekomstige functie. Niet alle aanwezige puinlagen op het perceel zijn onderzocht op het voorkomen van asbest. De lagen die niet zijn onderzocht bestaan hoofdzakelijk uit gebroken bakstenen en dakpannen. Het risico op een asbestverontreiniging in die lagen is daarom gering. Desalniettemin wordt geadviseerd om bij de herontwikkeling van het perceel al het aanwezige puin af te voeren. Het initiatief is vanuit het aspect bodem uitvoerbaar.

4.1.2 Lucht

In de Wet Milieubeheer gaat paragraaf 5.2 over luchtkwaliteit. Deze paragraaf vervangt het Besluit Luchtkwaliteit 2005 en staat ook wel bekend als de Wet luchtkwaliteit. De Wet luchtkwaliteit introduceert het onderscheid tussen 'kleine' en 'grote' projecten. Kleine projecten dragen 'niet in betekenende mate' (NIBM) bij aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Een paar honderd grote projecten dragen juist wel 'in betekenende mate' bij aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Het gaat hierbij vooral om bedrijventerreinen en infrastructuur (wegen).

Wat het begrip 'in betekenende mate' precies inhoudt, staat in een de algemene maatregel van bestuur 'Niet in betekenende mate bijdragen' (Besluit NIBM). Op hoofdlijnen komt het erop neer dat 'grote' projecten die jaarlijks meer dan 3 procent bijdragen aan de jaargemiddelde norm voor fijn stof en stikstofdioxide (1,2 microgram per m3) een 'betekenend' negatief effect hebben op de luchtkwaliteit. 'Kleine' projecten die minder dan 3 procent bijdragen, kunnen doorgaan zonder toetsing. Dat betekent bijvoorbeeld dat lokale overheden een woonwijk van minder dan 1.500 huizen niet hoeven te toetsen aan de normen voor luchtkwaliteit. Deze kwantitatieve vertaling naar verschillende functies is neergelegd in de Regeling 'niet in betekenende mate bijdragen'.

Planspecifiek

Een woning wordt niet aangemerkt als een gevoelige bestemming als bedoeld in het Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen). Nader onderzoek is niet noodzakelijk. Daarnaast valt de toevoeging van één woning in het plangebied onder 'kleine' projecten en draagt 'niet in betekenende mate' bij aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Het bestemmingsplan is daarmee op het aspect luchtkwaliteit uitvoerbaar.

4.1.3 Geur

De Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) is vanaf 1 januari 2007 het toetsingskader voor ongevingsvergunningen milieu, als het gaat om geurhinder vanwege dierenverblijven van veehouderijen. De Wgv maakt onderscheid in dieren met en dieren zonder een vastgestelde geuremissiefactor. Voor de eerste soort wordt de geurbelasting bij geurgevoelige objecten berekend, voor de tweede gelden minimumafstanden tot dergelijke objecten (de tweede soort staat ook wel bekend onder de term 'vaste afstandsdieren'). De Regeling geurhinder en veehouderij (Rgv) bepaalt in bijlage 1 voor welke dieren geuremissies zijn vastgelegd. Als het (beoogde) veehouderijbedrijf niet in deze regeling wordt genoemd betreft het vaste afstandsdieren. Op grond van artikel 3 lid 1 van de Wgv gelden de volgende normen ten behoeve van vergunningverlening voor dieren met een geuremissiefactor:

Als het geen bedrijf is waar een geuremissiefactor voor is vastgelegd gelden op basis van artikel 3. lid 2 van de Wgv gelden de volgende eisen:

• binnen de bebouwde kom geldt een afstand van 100 meter;
• buiten de bebouwde kom geldt een afstand van 50 meter.

Voor zowel dieren met als voor dieren zonder geuremissiefactoren geldt altijd een minimumafstand tussen de buitenzijde van een dierenverblijf en de buitenzijde van een geurgevoelig object. Dit betreft 50 respectievelijk 25 meter voor hetzij buiten danwel binnen de bebouwde kom. De Wgv kent een omgekeerde werking. Dat wil zeggen dat ook bij plannen die woningbouwlocaties mogelijk maken wordt getoetst aan de normen van de Wgv. Bij ruimtelijke plannen moet worden beoordeeld of sprake is van een goed woon- en verblijfklimaat.

De gemeenteraad is bevoegd lokale afwegingen te maken betreffende de te accepteren geurbelasting en in afwijking van de ten hoogste toegestane geurbelasting een andere waarde of een andere afstand te stellen. Bij deze afweging moet rekening gehouden worden met de ligging van het bedrijf, waarbij onderscheid gemaakt wordt tussen buiten de bebouwde kom of binnen de bebouwde kom en rekening wordt gehouden of het bedrijf ligt in een concentratiegebied of in een niet-concentratiegebied. Voor de onderbouwing van andere normen wordt de geursituatie berekend met het verspreidingsmodel.

Activiteitenbesluit milieubeheer
Vanaf 1 januari 2013 is het Activiteitenbesluit milieubeheer ook van toepassing op agrarische activiteiten. Het Besluit landbouw milieubeheer is tegelijkertijd komen te vervallen. Agrarische bedrijven hebben geen vergunning meer nodig als al hun activiteiten onder de reikwijdte van het Activiteitenbesluit vallen. Voor geurhinder is in het Activiteitenbesluit een soortgelijk beoordelingskader opgenomen als in de Wgv.

Planspecifiek

De meeste veehouderijen zich op ruime afstand van het perceel aan de Sieverdinkweg 20-24. Het dichtsbijzijnde bedrijf is gelegen aan de Sikkinkweg op ruim 300 m van het plangebied. In het tussenliggende gebied zijn al meerdere bestaande woningen aanwezig. Geconcludeerd kan worden dat de ontwikkeling geen belemmeringen oplevert voor omliggende agrarische bedrijven en dat omgekeerd sprake is van een goed woon- en verblijfklimaat. Het plan is ten aanzien van het aspect geur uitvoerbaar.

4.1.4 Geluid

De mate waarin het geluid, het woonmilieu mag belasten, is geregeld in de Wet geluidhinder (Wgh). De kern van de wet is dat geluidsgevoelige objecten worden beschermd tegen geluidhinder uit de omgeving. In de Wgh worden de volgende objecten beschermd (artikel 1 Wgh):

• woningen;
• geluidsgevoelige terreinen (terreinen die behoren bij andere gezondheidszorggebouwen dan categorale en academische ziekenhuizen, verpleeghuizen, woonwagenstandplaatsen);
• andere geluidsgevoelige gebouwen, waaronder onderwijsgebouwen, ziekenhuizen en verpleeghuizen, andere gezondheidszorggebouwen dan ziekenhuizen en verpleeghuizen die zijn aangegeven in artikel 1.2 van het Besluit geluidhinder (Bgh):
  • 1. een verzorgingstehuis;
  • 2. een psychiatrische inrichting;
  • 3. een kinderdagverblijf.

Het beschermen van deze geluidsgevoelige objecten gebeurt aan de hand van vastgestelde zoneringen. De belangrijkste geluidsbronnen die in de Wet geluidhinder worden geregeld, zijn: industrielawaai, wegverkeerslawaai en spoorweglawaai. De Wgh stelt dat in principe de geluidsbelasting op geluidsgevoelige ruimten niet de 48 dB(A) mag overschrijden. Indien nieuwe geluidsgevoelige functies worden toegestaan, stelt de Wgh de verplichting akoestisch onderzoek te verrichten naar de geluidsbelasting ten gevolge van omliggende (spoor)wegen en industrieterreinen.

Gemeentelijk beleid

De gemeente Winterswijk heeft in september 2008 geluidbeleid vastgesteld. Het plangebied ligt in de daarin opgenomen gebiedstype "Natuurgebied". Rust is maatgevend in dit gebied en leidt tot een goed klimaat voor wonen, recreëren, en dergelijke. De streef- en grenswaarde liggen hier respectievelijk op 30-35 dB(A) en 35-40 dB(A). Dit is lager dan de wettelijke norm. Overigens gelden deze waarden alleen voor nieuwe situaties, voor bestaande situaties blijft het huidige geluidsregime van kracht tot een wijziging optreedt.

Planspecifiek

Het plangebied is niet gelegen in of in de nabijheid van een geluidszone industrielawaai of een geluidszone van een spoorweg. De bestaande woningen Sieverdinkweg 20 en 24 zijn feitelijk in gebruik als burgerwoning. Omliggende bedrijven moeten dus al rekening houden met deze woningen. De nieuw te bouwen woning ligt tussen deze woningen in. Omliggende bedrijven worden daarmee niet verder gehinderd in hun bedrijfsvoering. Ook het naburige loonbedrijf BCS wordt niet gehinderd door voorliggende plan noch heeft dat bedrijf een wezenlijke invloed op de beoogde ontwikkeling waardoor het woon- en leefklimaat niet geborgd zou zijn. Het bestemmingsplan wordt daarmee op dit onderdeel uitvoerbaar geacht.

Ten aanzien van het gemeentelijk geluidbeleid kan, met de ligging van de nieuwe woning op circa 75 m van het loonbedrijf BCS, niet worden uitgesloten dat de streefwaarde wordt overschreden. Gelet op de in de vigerende milieuvergunning (van loonbedrijf BCS) gehanteerde grenswaarden tot 50 dB(A) overdag en 45 dB(A) in de avond is deze situatie aanvaardbaar.

Voorts is het van belang te kijken naar de mogelijke gevolgen van wegverkeerslawaai. De Sieverdinkweg is een rustige landelijke weg met een lage verkeersintensiteit (per etmaal hooguit 800 voertuigbewegingen), waar de maximumsnelheid op 60 km/uur ligt. De voorgevel van de nieuw te bouwen woning ligt op ruim 30 meter uit het hart van de weg. De gevelbelasting mag maximaal 48 dB bedragen, naar verwachting is een hogere waarde niet noodzakelijk. Naar verwachting is een overschrijding van de grenswaarde uit het gemeentelijk beleid niet aan de orde. Het bestemmingsplan wordt daarmee op het aspect geluid uitvoerbaar geacht.

4.1.5 Milieuzonering

Het aspect bedrijven en milieuzonering gaat in op de invloed die bedrijven kunnen hebben op hun omgeving. Deze invloed is afhankelijk van de afstand tussen een gevoelige bestemming en de bedrijvigheid. Milieugevoelige bestemmingen zijn gebouwen en terreinen die naar hun aard bestemd zijn voor het verblijf van personen gedurende de dag of nacht of een gedeelte daarvan (zoals woningen). Daarnaast kunnen ook landelijke gebieden en/of andere landschappen belangrijk zijn bij een zonering tot andere, minder gevoelige, functies zoals bedrijven.

Bij een ruimtelijke ontwikkeling kan sprake zijn van al aanwezige bedrijvigheid en van nieuwe bedrijvigheid. Milieuzonering zorgt er voor dat nieuwe bedrijven een juiste plek in de nabijheid van de gevoelige functie krijgen en dat de (nieuwe) gevoelige functie op een verantwoorde afstand van bedrijven komen te staan. Doel hiervan is het waarborgen van de veiligheid en het garanderen van de continuïteit van de bedrijven als ook een goed woon- en leefklimaat voor de gevoelige functie.

Milieuzonering beperkt zich tot milieuaspecten met een ruimtelijke dimensie zoals: geluid, geur, gevaar en stof. De mate waarin de milieuaspecten gelden en waaraan de milieucontour wordt vastgesteld, is voor elk type bedrijvigheid verschillend. De 'Vereniging van Nederlandse Gemeenten' (VNG) geeft sinds 1986 de publicatie 'Bedrijven en Milieuzonering' uit. In deze publicatie is een lijst opgenomen, met daarin de minimale richtafstanden tussen een gevoelige bestemming en bedrijven. Indien van deze richtafstanden afgeweken wordt dient een nadere motivatie gegeven te worden waarom dat wordt gedaan. Bij voorliggende beoordeling is gebruik gemaakt van editie 2009 van de VNG-publicatie Bedrijven en milieuzonering.

Het belang van milieuzonering wordt steeds groter aangezien functiemenging steeds vaker voorkomt. Hierbij is het motto: 'scheiden waar het moet, mengen waar het kan'. Het scheiden van milieubelastende en milieugevoelige bestemmingen dient twee doelen:

• het reeds in het ruimtelijk spoor voorkomen of zoveel mogelijk beperken van hinder en gevaar bij gevoelige bestemmingen;
• het bieden van voldoende zekerheid aan de milieubelastende activiteiten (bijvoorbeeld bedrijven) zodat zij de activiteiten duurzaam, en binnen aanvaardbare voorwaarden, kunnen uitoefenen.

Planspecifiek

De woningen Sieverdinkweg 20 en 24 zijn voor omliggende bedrijven aan te merken als woningen van derden. Omliggende bedrijven moeten dus al rekening houden met deze woningen. In de directe omgeving zijn geen andere bedrijven aanwezig dan het naastgelegen loonwerkbedrijf. Voor de bedrijfsactiviteiten van dit loonwerkbedrijf geldt volgens de VNG-publicatie Bedrijven en milieuzonering een richtafstand van 50 meter (geluid). Voor de bij dit bedrijf aanwezige functie van zandopslag geldt een richtafstand van 100 meter (geluid).

De nieuwe woning bevindt zich binnen deze richtafstand. In deze situatie is dat geen probleem te zijn, omdat in het tussenliggende gebied al sprake is van een bestaande woning op kortere afstand van het bedrijf. Het bedrijf moet immers op die dichterbij gelegen woning ook nu al voldoen aan de milieunormen voor geluid, geur, etc. De voorgenomen ontwikkeling werpt daarom geen extra belemmeringen op voor het bedrijf. Andersom bestaat hier om dezelfde reden voldoende garantie voor een goed woon- en leefklimaat. Het bestemmingsplan wordt daarmee op het aspect milieuzonering uitvoerbaar geacht.

4.1.6 Externe veiligheid

Externe veiligheid gaat over de beheersing van activiteiten met gevaarlijke stoffen. Die activiteiten kunnen bestaan uit het opslaan, verwerken of transporteren van gevaarlijke stoffen. Deze activiteiten kunnen een risico veroorzaken voor de leefomgeving. Daarnaast worden de risico's van het opstijgen en landen op vliegvelden ook onder het thema externe veiligheid gevangen. De risico's worden uitgedrukt in twee risicomaten; het plaatsgebonden- (PR) en het groepsrisico (GR).

Voor de beoordeling van een ruimtelijk plan moet voor externe veiligheid worden vastgesteld of dit plan is gelegen binnen het invloedsgebied van een inrichting die valt onder het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi). Daarnaast wordt gekeken of het plan ligt binnen het invloedsgebied van de transportroute (weg, spoor, water of buisleiding) conform het Besluit externe veiligheid buisleidingen en Circulaire risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen waarover gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld LPG en benzine) worden vervoerd.

Planspecifiek

Via de website risicokaart.nl kan voor de locatie worden vastgesteld of er in de directe omgeving inrichtingen, buisleidingen en/of belangrijke transportroutes aanwezig zijn die in het kader van de externe veiligheid van belang zijn. Onderstaande afbeelding is een screenshot van die website.

Uitsnede www.risicokaart.nl

Op de risicokaart is te zien dat er zich in de omgeving van het plangebied geen bedrijven of installaties bevinden die een extern veiligheidsrisico opleveren voor het initiatief. De groene ster bij het bedrijf BCS duidt op een kwetsbaar object, dit levert geen risico op voor het initiatief. Het is initiatief is daarmee uitvoerbaar op het aspect externe veiligheid.